Nicienie są częstą przyczyną objawów żołądkowo-jelitowych u zwierząt domowych. Powszechnie występujące w jelitach pasożyty z rodzaju Toxocara, Trichuris czy Ancylostoma zwykle nie stanowią dużego wyzwania diagnostycznego czy terapeutycznego dla lekarzy weterynarii. Należy jednak pamiętać, że lokalizacja pasożytów układu pokarmowego nie zawsze dotyczy jelit. Rozwijające się w ścianie lub świetle żołądka nicienie z rodzajów Physaloptera, Ollulanus, Spirocerca czy Aonchotheca bywają trudne do rozpoznania i mogą przysparzać wiele problemów w trakcie leczenia. Chociaż olulanoza, fyzalopteroza, spirocerkoza czy kapilarioza żołądka to rzadkie inwazje pasożytnicze, warto mieć je na uwadze, zwłaszcza u pacjentów wykazujących objawy gastroenterologiczne o niewiadomym podłożu.

Olulanoza

Wywoływana jest przez Ollulanus tricuspis – szeroko rozpowszechnionego na świecie nicienia, który pasożytuje głównie w żołądku kotów i innych kotowatych. Żywicielem mogą być również psy, lisy, a także świnie, u których opisano pojedyncze przypadki inwazji (8, 10). W Polsce olulanoza jest rzadko rozpoznawana, choć konieczność zastosowania specjalistycznych metod diagnostycznych może być powodem znacznego niedoszacowania prewalencji tego pasożyta. W Danii O. tricuspis został stwierdzony u 13% badanych pośmiertnie kotów (wychodzących lub bezdomnych), których treść żołądka została poddana badaniu metodą SCT (sedimentation and counting technique) (23). W Portugalii natomiast O. tricuspis wykazano u blisko 31% bezdomnych kotów, a najwyższa prewalencja notowana była u osobników w wieku od 1 do 5 lat (26).

O. tricuspis jest niewielkim nicieniem (długości około 1 mm) ze spiralnie skręconym przednim odcinkiem ciała (7, 24). Samice są żyworodne, a larwy osiągają dojrzałość w żołądku żywiciela, w związku z czym pasożyty mogą w łatwy sposób zwiększać swoją liczbę w organizmie zwierzęcia (24). Do zarażenia dochodzi na skutek spożywania przez koty treści wymiocin pochodzących od zarażonych osobników (8). Uznaje się, że kał nie stanowi źródła inwazji (8). Gatunek ten jest uważany za mało chorobotwórczy i wywołuje zazwyczaj łagodne, nieżytowe zapalenie żołądka. Bardzo częstym objawem są wymioty. Inwazja może jednak powodować wychudzenie, a w skrajnych przypadkach przewlekłe zapalenie żołądka lub nawet prowadzić do zejść śmiertelnych (1).

Diagnostyka polega głównie na poszukiwaniu larw albo dorosłych osobników w wymiocinach lub popłuczynach z żołądka przy użyciu aparatu Baermanna i mikroskopu świetlnego (1). Z uwagi na niewielkie rozmiary pasożyty te są trudne do zaobserwowania pod...