Koty są szczególną grupą pacjentów. Utrzymywane są w różnych środowiskach i w różny sposób. Część kotów wypuszczana jest na zewnątrz, w związku z czym mają większy kontakt z innymi zwierzętami, co ułatwia przenoszenie się chorób zakaźnych i inwazyjnych. Mogą one również przenosić patogeny na człowieka (na przykład poprzez wskakiwanie na blaty kuchenne i pościel lub kontakt bezpośredni).

Wśród zwierząt tego gatunku nadal wiele jest osobników rozmnażających się w sposób niekontrolowany oraz nieszczepionych (bezdomnych, ale też domowych – wychodzących na zewnątrz). Niemniej jednak świadomość właścicieli w kwestii dobrostanu zwierząt towarzyszących jest coraz większa, co skłania ich do częstszych profilaktycznych wizyt u lekarzy weterynarii. W przypadku kotów rasowych szczepienia na ogół nie budzą większych wątpliwości, gdyż ta grupa klientów, co wynika z włas­nych obserwacji, przeważnie stosuje się do zaleceń lekarzy. Program szczepień u kotów zmieniał się na przestrzeni lat. Najważniejsze pytania, jakie zadajemy sobie w odniesieniu do programów szczepień, są następujące: Czy możliwe jest wyeliminowanie danego zakażenia? U jakiego odsetka populacji należy zastosować szczepienia, aby pozbyć się choroby? W jakim wieku rozpocząć szczepienia? W jakim odstępie czasowym szczepienia powinny być powtarzane (9)?

Szczepienia kotów, podobnie jak psów, dzieli się na zasadnicze (powinny być wykonywane u każdego kota) i dodatkowe (zalecane, jeśli dany kot znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka związanego z określonym zakażeniem).

Szczepienia zasadnicze

Obecnie do szczepień zasadniczych kotów domowych zalicza się szczepienia przeciwko panleukopenii, herpes­wirozie kotów, kaliciwirozie, wściekliźnie oraz przeciwko białaczce u kotów młodych do 1. roku życia (15). Szczepienia zasadnicze powinno się przeprowadzać u wszystkich zwierząt ze względu na ciężki przebieg tych chorób, dużą śmiertelność i częste występowanie zakażeń. W przypadku panleukopenii nawet koty niewychodzące mogą ulec zakażeniu, ponieważ parwowirus cechuje się dużą opornością na warunki środowiska i większość środków dezynfekcyjnych, co zwiększa ryzyko jego przeniesienia drogą pośrednią (na przykład na butach). Na naszym rynku dostępne są szczepionki zawierające jednocześnie FPV (wirus atenuowany), FCV (wirus inaktywowany lub atenuowany) i FHV-1 (wirus atenuowany), które dają odporność na rok (w przypadku szczepionki z atenuowanym FCV) albo do trzech lat (szczepionka z inaktywowanym FCV) po ostatnim szczepieniu przypominającym (tab. I) (15). Wirusy atenuowane indukują odporność szybciej, lecz namnażają się w organizmie po zaszczepieniu, co może utrudniać diagnostykę w przypadku zakażeń wirusami terenowymi (15). Zespół do Spraw Szczepień (VGG) Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt zaleca jednak, aby szczepienia przeciwko FCV i FHV-1 wykonywać nawet corocznie, jeśli kot jest szczególnie narażony na zakażenie tymi wirusami.