Diagnostyka ultrasonograficzna jest narzędziem diagnostycznym coraz częściej wykorzystywanym w badaniu jamy brzusznej u koni. Technika ta jest nieinwazyjna, zazwyczaj bardzo dobrze tolerowana przez zwierzęta. Nie powoduje skutków ubocznych i może być z łatwością stosowana w warunkach terenowych.

Odpowiednio wykonane badanie USG jamy brzusznej umożliwia rozpoznanie takich jednostek chorobowych jak wzdęcie żołądka (15), niedrożność jelita cienkiego (10), przemieszczenia i skręty jelita grubego (19), wgłobienia i uwięźnięcia (3), zapalenie otrzewnej (9). Ponadto pozwala na wykrycie zmian rozrostowych, ropni, ocenę perystaltyki przewodu pokarmowego oraz diagnostykę przepukliny pachwinowej bądź mosznowej (5). Wykonywanie biopsji wątroby lub punkcji jamy brzusznej pod kontrolą USG umożliwia uniknięcie przypadkowego nakłucia śledziony albo jelit (14).

Oprócz diagnostyki, USG wykorzystuje się do monitorowania reakcji na leczenie. Ułatwia ono też sformułowanie rokowania. U źrebiąt badanie ultrasonograficzne powszechnie stosuje się w rozpoznawaniu zakażeń pępka (17), chorób układu pokarmowego i moczowego, zwłaszcza że u młodych koni lub kuców badanie przez prostnicę nie jest wskazane (8, 14, 17).

Do ograniczeń związanych z tym badaniem należy znaczna wielkość i głębokość jamy brzusznej dorosłych koni, a także osłonięcie jej większej partii przez żebra. Poza tym zawartość gazu w jelitach, szczególnie podczas kolek, może utrudniać obrazowanie. Dlatego wyniki badania powinny być interpretowane w kontekście obrazu klinicznego oraz badań dodatkowych.

Wybór sondy

Przy obrazowaniu jamy brzusznej koni najczęściej wykorzystuje się sondę konweksową o niskiej częstotliwości (2-5 MHz). Kształt jej głowicy jest zakrzywiony, w związku z czym wiązka ma kształt wachlarza bardzo dobrze dopasowującego się do przestrzeni międzyżebrowych. Zasięg penetracji ultradźwięków w jej przypadku wynosi 27-30 cm (10).

Sondy liniowe lub mikrokonweksowe mogą być wykorzystywane do oceny struktur powierzchniowych lub do badania źrebiąt. Ponadto specjalny rodzaj sond biopsyjnych albo sond z nakładką biopsyjną umożliwia precyzyjne nakłucie wybranego miejsca (18).

Przygotowanie do badania

Aby poprawić jakość obrazu, najlepiej jest ogolić badaną okolicę przy użyciu ostrza nr 40, następnie oczyścić ją alkoholem izopropylowym i nałożyć żel do badania USG. Jeżeli użycie maszynki nie jest możliwe, dokładne wyczesanie okolicy, a następnie obfite zastosowanie alkoholu i żelu zazwyczaj jest wystarczające, choć nie sprawdzi się w przypadku długiej lub zimowej okrywy włosowej. U koni gruboskórnych albo otłuszczonych golenie jest niezbędne (18).