W pierwszej części cyklu „hematologia krok po kroku” (MW 12/2021) omówione zostały parametry czerwonokrwinkowe, które lekarz może odczytać z wydruku z analizatora. Część druga dotyczy leukocytów i zawiera wszelkie przydatne informacje na temat układu białokrwinkowego. Autorzy opierają się na analizatorze Lasercyte – popularnym w Polsce urządzeniu. Obecnie coraz częściej w rodzimych zakładach weterynaryjnych spotykane są analizatory Procyte, w których zasada interpretacji jest podobna, ale nieco inne są zapisy graficzne i zakres badań. Umiejętność oceny wydruku z Lasercyte łatwo jest jednak przenieść na pozostałe analizatory tego typu.

Układ białokrwinkowy, mimo że interpretacja poszczególnych jego składowych wydaje się łatwiejsza niż układu czerwonokrwinkowego i płytkotwórczego, sprawia lekarzom równie dużo problemów. Ma to związek z tym, że nie zawsze zwraca się uwagę na rodzaje komórek, które wchodzą w skład pojęcia „leukocyty” lub „białe krwinki”. W interpretacji najczęściej brana jest pod uwagę suma, czyli wszystkie składowe. A przecież leukocyty to trzy rodzaje granulocytów (obojętnochłonne, kwasochłonne i zasadochłonne), monocyty i limfocyty. Przy niektórych chorobach nieprawidłowa może być liczba w jednym tylko zakresie, przy prawidłowej liczbie wszystkich leukocytów w mikrolitrze.

W praktykach weterynaryjnych używane są dwa rodzaje analizatorów – liczące krwinki metodą impedancji lub laserowej cytometrii przepływowej, a także urządzenia hybrydowe, łączące oba te rodzaje pomiarów. Przed liczeniem leukocytów erytrocyty są poddawane lizie. W analizatorach wykorzystujących impedancję komórki kolejno, w liniowym strumieniu przepływają przez pole elektryczne, wywołując impuls. Liczba impulsów odpowiada liczbie komórek. Wielkość i cechy sygnału pozwalają na rozróżnienie poszczególnych komórek. Jest to metoda o niskiej czułości i w większości przypadków wymaga kontroli mikroskopowej. W laserowych cytometrach leukocyty, przepływając przed źródłem światła laserowego, rozpraszają światło, które jest zbierane i analizowane, co pozwala na zliczanie i różnicowanie komórek. Do tej grupy analizatorów zaliczany jest omawiany w artykule Lasercyte.

Wartość procentowa versus wartości bezwzględne

Na wydruku z analizatora znajdują się dwie grupy parametrów opisujących krwinki białe – wartości procentowe oraz liczba poszczególnych komórek w mikrolitrze (ryc. 1). Warto zwrócić uwagę, że wartości procentowe nie mają norm, bo do interpretacji wyniku konieczne są właśnie wartości bezwzględne. Procenty są tylko punktem wyjścia, na podstawie którego, w zależności od całkowitej liczby leukocytów (WBC, z ang. white blood cells), wyliczana jest faktyczna liczba poszczególnych rodzajów krwinek białych.