Skórny zespół atopowy kotów (ang. feline atopic skin syndrome, FASS) to nowa nazwa atopowego zapalenia skóry kotów, nazywanego dotychczas również zapaleniem skóry kotów związanym z nadwrażliwością na alergeny środowiskowe, niebędącym alergią pchlą ani nadwrażliwością pokarmową (ang. non-flea non-food hypersensitivity dermatitis NF/NF HD). Została ona zaproponowana w 2021 roku przez międzynarodowy zespół ds. alergicznych chorób zwierząt (ang. International Committee on Allergic Diseases of Animals, ICADA) (1).

Nazwa FASS nie jest równoznaczna z terminem „atopia kotów” albo zgodnie z najnowszą nomenklaturą „zespół atopowy kotów” (ang. feline atopic syndrome, FAS). FASS to zespół skórny, przebiegający ze świądem i stanem zapalnym skóry. Objawia się szeregiem reakcji skórnych, z których żadna nie jest swoista dla tej jednostki chorobowej. Prawdopodobnie jest powiązany z obecnością przeciwciał klasy IgE związanych z alergenami środowiskowymi (2). FAS natomiast to zdecydowanie szersze pojęcie, obejmujące alergiczne zapalenie skóry spowodowane nie tylko alergenami środowiskowymi, ale również powiązane z towarzyszącą alergią pokarmową i/lub astmą, zapewne także zależne od IgE. Nie przeprowadzono dotychczas wystarczającej liczby badań potwierdzających jednoznacznie rolę IgE w patogenezie FAS i FASS (3). Z punktu widzenia lekarza praktyka termin FAS dotyczy kota, u którego poza zmianami skórnymi mogą wystąpić objawy ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka, chudnięcie, obniżony apetyt – w przebiegu alergii pokarmowej) bądź oddechowego (duszność, przyspieszony i/lub świszczący oddech, bladość, sinica, przewlekły kaszel, nietolerancja wysiłkowa – w przebiegu astmy) (2).

Każdy lekarz weterynarii wie, że kot to nie mały pies. Stosunkowo łatwo jest ustalić rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u psów, wykluczając w pierwszej kolejności choroby pasożytnicze, bakteryjne i zakażenia Malassezia sp., a następnie stosując kryteria Favrota, których czułość waha się od 72 do 100% w zależności od rasy (4, 5). Natomiast w przypadku kotów rozpoznanie FASS jest zdecydowanie trudniejsze. Szacuje się, że FASS występuje u 12,5% kotów z problemami dermatologicznymi (6). Oznacza to, że co ósmy kot trafiający na konsultację dermatologiczną może zmagać się z tą nieuleczalną chorobą. Dlatego też w poniższym artykule postaram się przedstawić, jak krok po kroku, zgodnie z najnowszymi wytycznym ICADA opublikowanymi w 2021 roku, powinno się postępować w celu ustalenia rozpoznania FASS.