Zespół nabytej kruchości skóry u kotów (ang. acquired skin fragility syndrome, ASFS) jest rzadko występującą chorobą o charakterystycznym obrazie klinicznym. Wraz z zespołem Ehlersa–Danlosa należy do chorób, w których przebiegu kluczową rolę odgrywają procesy degeneracyjne/dysplastyczne kolagenu. Kolagen stanowi główne białko strukturalne tkanki łącznej, a jego podstawową funkcją jest zapewnienie tkance wytrzymałości mechanicznej (twardości, sztywności, sprężystości). Uczestniczy on także w wielu innych kluczowych procesach w organizmie, takich jak wiązanie wody w tkankach, krzepnięcie krwi, gojenie się ran oraz tworzenie się blizn.

Upośledzenie syntezy i organizacji włókien kolagenowych w przypadku skóry sprawia, że traci ona swą integralność, staje się krucha i podatna na wszelkie urazy. Klinicznie przejawia się to skłonnością do powstawania nierzadko rozległych ran i rozdarć, co stanowi podstawowy objaw obserwowany u kotów cierpiących na nabyty zespół kruchości skóry (2). Zaburzenie w syntezie kolagenu w obrębie skóry może skutkować również jej nadmierną rozciągliwością, co z kolei jest cechą charakterystyczną tzw. astenii skóry (jednej z odmian zespołu Ehlersa–Danlosa) (ryc. 1). Zespół nabytej kruchości skóry często ma ciężki i wyniszczający przebieg, nie tylko z powodu obecności trudno gojących się, rozległych ran, lecz przede wszystkim przez wzgląd na ciężki stan chorego zwierzęcia wynikający z choroby podstawowej.

Patogeneza

Patogeneza zespołu nabytej kruchości skóry u kotów nie została jak dotąd w pełni poznana. Choroba jest jednak najczęściej obserwowana u osobników cierpiących na nadczynność kory nadnerczy, a zatem zaburzenie o dobrze znanym negatywnym wpływie na kolagenogenezę. Dotyczy to zarówno formy spontanicznej hiperadrenokortycyzmu, jak i jatrogennego zespołu Cushinga, będącego z reguły następstwem stosowania glikokortykosteroidów o przedłużonym czasie działania (na przykład octanu megestrolu lub innych progestagenów). Przypadki choroby opisano również u osobników z cukrzycą. W rzeczywistości jednak u pacjentów tych mogła pierwotnie występować nadczynność kory nadnerczy, której cukrzyca towarzyszyła jedynie jako powikłanie.

Glikokortykosteroidy obecne w nadmiarze w organizmie hamują proliferację fibroblastów, co przekłada się na mniejsze ilości wytwarzanych przez te komórki białek włóknistych (w szczególności kolagenu) oraz składników istoty pozakomórkowej (na przykł...

Należy jednak podkreślić, że nabyty zespół kruchości skóry rozpoznaje się nie tylko u kotów z nadczynnością kory nadnerczy (a także cukrzycą), ale również u zwierząt chorujących na ciężkie choroby zapalne, zakaźne lub nowotworowe. Wśród chorób tyc...