Dążenie do wysokiej produkcji mlecznej naraża obecnie krowy na wiele chorób i zaburzeń. Wprowadzenie do stad bydła mlecznego nowych rozwiązań technologicznych daje szansę na stały monitoring krów i analizę danych. W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii w monitorowaniu kulawizn, wykrywaniu rui oraz przewidywaniu terminów wycieleń. Długotrwała i szczegółowa obserwacja stada bydła mlecznego umożliwia szybkie wykrycie nieprawidłowości, odpowiednią reakcję i dbałość o dobrostan zwierząt.

Według najnowszych danych największe zyski ekonomiczne dla hodowców przynosi hodowla bydła mlecznego oparta na jak najwyższych standardach produkcji mleka. Intensywna hodowla naraża jednak zwierzęta na występowanie zaburzeń metabolicznych, zwiększa ryzyko rozwoju chorób oraz stanowi zagrożenie dla ich dobrostanu. W 2021 roku w Polsce skupiono 12 117 mln litrów mleka. Wartość ta systematycznie wzrasta od wielu lat (22). Jest to zasługa wprowadzenia trwałych schematów uwzględniających odpowiedni dobór genetyczny osobników, reprodukcję, żywienie, profilaktykę chorób oraz monitoring i zarządzanie stadem (32).

Bardzo ważna jest współpraca między hodowcami, lekarzami weterynarii, zootechnikami oraz personelem obsługującym stado, w połączeniu z wprowadzeniem do stad nowoczesnych urządzeń technologicznych przeznaczonych do kontroli stanu zdrowia zwierząt. Technologia ta ma zapewnić stały pomiar wskaźników fizjologicznych, behawioralnych i produkcyjnych indywidualnie u każdego osobnika, co daje szansę na szybkie wykrycie nieprawidłowości w stadzie i wprowadzenie działań naprawczych (5).

Producenci systemów służących do monitorowania bydła mlecznego mają w ofercie różne rozwiązania technologiczne, dzięki którym zebrane informacje przesyłane są do odpowiedniego programu. Hodowca, zootechnik oraz lekarz weterynarii mogą na bieżąco kontrolować w nim takie dane jak poziom aktywności, liczba kroków, czas leżenia, przeżuwania, temperatura ciała, pH i ciśnienie krwi. W zależności od stanu fizjo­logicznego bydła parametry ulegają zmianie i przeliczane są przez odpowiednio zaprogramowany algorytm (8).

Wykrywanie kulawizn

Kulawizny są objawem wieloczynnikowego zespołu chorobowego, powodującym ogromne straty w hodowli bydła mlecznego. Problemy z racicami nie tylko obniżają dobrostan zwierząt, ale także zmniejszają produkcję mleka oraz generują dodatkowe koszty. Blisko 90% kulawizn u bydła dotyczy kończyn miednicznych, w większości palców, z uwagi na zdecydowanie większe obciążenia występujące w tej okolicy ciała (28).