Trzecia powieka, czyli błona położona w dolnym przyśrodkowym kącie oka, pokryta spojówką, pełni funkcję ochronną i wydzielniczą. Nowotwory trzeciej powieki występują stosunkowo rzadziej niż guzy spojówek. Większość nowotworów spotykanych na spojówkach może też rozwijać się na trzeciej powiece. Ze względu na pełnione przez nią funkcje należy ostrożnie podchodzić do całkowitej resekcji trzeciej powieki. Decyzję o całkowitym jej usunięciu powinny poprzedzać: biopsja i badanie histopatologiczne potwierdzające typ zmiany rozrostowej, diagnostyka obrazowa, ocena stanu węzłów chłonnych.

Trzecia powieka znajduje się w dolnym, przyśrodkowym kącie oka. W rozwoju embriologicznym rozwija się z ektodermy (4). Pokryta jest spojówką gałkową (z tkanką limfoidalną) i powiekową. Składa się z chrząstki w kształcie litery T, u której podstawy znajduje się gruczoł łzowy trzeciej powieki. Jest on odpowiedzialny za wytwarzanie frakcji wodnej filmu łzowego (około 50-70% filmu łzowego powstaje dzięki temu gruczołowi). Całkowicie wykształcona trzecia powieka występuje u ryb, płazów, gadów i ptaków. Nie występuje natomiast u naczelnych. Ptasia trzecia powieka (migotka) jest niemalże całkowicie przezroczystą błoną pokrywającą całą powierzchnię gałki ocznej. Nie ma gruczołu łzowego (5). Porusza się regularnym ruchem, rozprowadzając film łzowy, a także chroni powierzchnię rogówki. U gryzoni i świń gruczoł położony jest głębiej, a dodatkowo mają one tzw. gruczoł Hardera położony zagałkowo. U ssaków (oprócz naczelnych) trzecia powieka przesuwa się biernie po powierzchni gałki ocznej.

Brzeg wolny trzeciej powieki (umocniony przez poziome ramię trzeciej powieki) najczęściej jest pigmentowany, może występować też jednostronnie lub obustronnie bez pigmentu. Może wtedy pojawić się złudzenie wysunięcia trzeciej powieki albo obrzęku. Trzecia powieka zapewnia ochronę i bierze udział w rozprowadzaniu filmu łzowego, pomaga też w usuwaniu zanieczyszczeń (4). U psów trzecia powieka jest tkanką niemal bezmięśniową. Jej ruch, wysuwanie, odbywa się biernie podczas cofania gałki ocznej, kiedy tkanki zaoczodołowe podsuwają podstawę trzeciej powieki do przodu. Dla odmiany u kotowatych trzecia powieka zawiera w sobie mięśnie gładkie, które pozwalają na sterowanie jej ruchem. Podobnie jak u psów, gdy dochodzi do cofania gałki ocznej (z powodu bólu, utraty tłuszczu zagałkowego, obrzęku lub zmian zagałkowych przesuwających gałkę oczną), trzecia powieka ulega wysunięciu i jest widoczna bardziej niż fizjologicznie.