W ostatnich latach medycyna behawioralna psów i kotów stale się rozwija i cieszy rosnącym zainteresowaniem lekarzy. Nadal jednak jest to obszar niszowy i dla klinicystów, którzy tego nie śledzą na bieżąco, najnowsze doniesienia pozostają nieznane. Pewne mity związane z behawiorem powielają właściciele zwierząt, a niekiedy także lekarze weterynarii. Artykuł przedstawia najczęściej powielane mity wraz z wyjaśnieniami.

Wprowadzenie

Medycyna behawioralna to dziedzina ciesząca się wśród lekarzy weterynarii mniejszym zainteresowaniem niż inne obszary kliniczne. Nie ogranicza się jednak do wyboru leków przeciwlękowych w związku z hucznymi obchodami sylwestra lub łagodzenia objawów towarzyszących oddawaniu moczu poza kuwetą. To właśnie do lekarzy weterynarii właściciele zwierząt mogą i powinni kierować pytania odnośnie do zgodnego i zadowalającego dla obu stron życia z psem lub kotem. Zagadnienia związane z zachowaniem pacjentów bywają przez lekarzy bagatelizowane, niedoceniane, a czasem nadal powtarzane są mity, niekiedy szkodliwe w skutkach dla zwierząt. W listopadzie 2023 roku autorki przeprowadziły krótkie badanie wśród lekarzy weterynarii, behawiorystów oraz opiekunów zwierząt na temat mitów, z którymi spotykają się na co dzień w pracy zawodowej lub podczas opieki nad zwierzęciem. Na podstawie uzyskanych danych przygotowano zestawienie najczęściej wymienianych mitów. Ten krótki poradnik posłuży jako ściągawka właściwych odpowiedzi zarówno dla lekarza, jak i dla właścicieli pacjentów.

Mit 1. Kot załatwia się poza kuwetą, ponieważ jest złośliwy

Nie jest możliwe, aby kot był złośliwy. Takie działanie nie jest możliwe w przypadku kotów – nie odróżniają one, co należy wykonać, aby celowo zrobić komuś na złość. Problematyczne dla właściciela zachowanie, jakim jest oddawanie moczu (czy też kału) poza kuwetą, stanowi zatem jedynie objaw zmian w samopoczuciu kota – najczęściej niekorzystnych. Mogą być związane z problemami natury somatycznej (m.in. zapaleniem pęcherza moczowego, bolesnością stawów kończyn lub kręgosłupa, zapaleniem zatok okołoodbytowych) albo psychicznej (m.in. dyskomfortem i spadkiem poczucia bezpieczeństwa związanym ze zmianami w otoczeniu, pojawieniem się nowych obiektów, ludzi, zwierząt) (30). Zadaniem klinicysty będzie zatem ustalenie lub wykluczenie przyczyn somatycznych oraz wykonanie (przynajmniej skróconego) wywiadu behawioralnego albo skierowanie pacjenta na konsultację u behawiorysty. Zdarza się również, że kot nie jest nauczony, do czego służy kuweta, i z tego powodu używa jej do innych celów, a potrzeby fizjologiczne załatwia w innym miejscu (ryc. 1).