XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Prawo, pieniądze, psychologia
Manipulacja i wampiryzm emocjonalny w pracy lekarza weterynarii
prof. UŚ dr hab. Alicja Gałązka
Kontakty interpersonalne są dla nas źródłem pozyskiwania energii, ale też często nas tej energii pozbawiają. Każdy człowiek ma pewne ograniczone zasoby energetyczne, które może inwestować w relacje z innymi osobami, by nie sabotować siebie, a prawdopodobnie nie ma na świecie człowieka, któremu ktoś kiedyś nie odebrał wiary i chęci do życia. Każdy z nas ma inny poziom wrażliwości i odporności na zranienia emocjonalne, ale często pojawiają się w naszym środowisku zawodowym, jak również prywatnym osoby, które można potocznie nazwać wampirami energetycznymi lub emocjonalnymi. W początkowo niezauważalny dla nas sposób korzystają z naszej wewnętrznej energii i sprawiają, że czujemy się rozbici, sfrustrowani, winni i pozbawieni energii. To osoby, które wchodzą w interakcje w sposób wyczerpujący nas emocjonalnie i psychicznie, chociaż mogą nie mieć świadomej intencji szkodzenia innym. Często charakteryzują się wysokim poziomem narcyzmu, dramatyzmu lub negatywności.
Lekarz weterynarii w swojej pracy jest narażony na kontakty z różnymi klientami, których można często zakwalifikować do grupy wampirów energetycznych. Ponadto niestety w zespołach terapeutycznych w swoich środowiskach również spotykamy niejednokrotnie osoby o skłonnościach manipulacyjnych, które poprzez swoje zachowanie wywołują negatywne emocje u innych. Mogą być to osoby, które:
- Nadmiernie narzekają: zawsze mają coś do zarzucenia, często krytykują innych i ogólnie postrzegają wszystko w negatywnym świetle.
- Generują konflikty: są skłonne do tworzenia napięć i konfliktów, podsycając różnice zdań i prowadząc do niepotrzebnych sporów.
- Są roszczeniowe: oczekują specjalnego traktowania, często domagając się więcej uwagi, zasobów czy wsparcia niż inni.
- Manipulują innymi: wykorzystują emocje, aby osiągnąć swoje cele, często kosztem współpracowników, co prowadzi do frustracji i zmniejszenia motywacji w zespole.
Skąd biorą się wampiry?
Badania naukowe dotyczące pojęcia „wampirów energetycznych” są ograniczone, ponieważ termin ten jest bardziej popularnonaukowy lub psychologiczno-kulturowy niż naukowy. Niemniej jednak istnieją pewne badania i prace naukowe, które badają zjawiska zbliżone do tego pojęcia, głównie w kontekście toksycznych zachowań, narcyzmu, wypalenia zawodowego oraz ich wpływu na zdrowie psychiczne i emocjonalne innych osób. Do kluczowych obszarów badań należą eksploracje dotyczące zaburzeń osobowości, które mogą prowadzić do zachowań wyczerpujących emocjonalnie dla innych. Zaburzenia takie jak borderline, antyspołeczne albo narcystyczne zaburzenie osobowości często obejmują wzorce zachowań, które mogą być opisywane jako „wampiryczne” w kontekście emocji. Badania nad narcyzmem wykazują, że osoby z wysokim poziomem cech narcystycznych często angażują się w zachowania, które mogą być postrzegane jako „wysysanie” energii z innych. Manipulacja, egocentryzm i brak empatii są cechami związanymi z narcyzmem, mogącymi powodować wyczerpanie emocjonalne u osób z ich otoczenia.