XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Choroby zakaźne
Nowe spojrzenie na leptospirozę psów i kotów
dr n. med. lek. wet. Dawid Jańczak1
stud. Katarzyna Hylińska2
stud. Aleksandra Górecka2
stud. Kinga Wachek2
prof. dr hab. Jędrzej M. Jaśkowski3
Leptospiroza jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób odzwierzęcych na świecie. Wywołują ją bakterie krętkowe z rodzaju Leptospira. Są to ruchliwe, wydłużone i spiralnie zwinięte bakterie, które różnią się morfologicznie od innych krętków „znakiem zapytania” lub końcem w kształcie haczyka (1). Rodzaj Leptospira został pierwotnie podzielony na dwa gatunki: Leptospira interrogans, zawierający chorobotwórcze serowary, i Leptospira biflexa, obejmujący saprofityczne i niepatogenne serowary. Ta klasyfikacja fenotypowa została jednak w dużej mierze zastąpiona klasyfikacją genetyczną, opartą na technikach identyfikacji genotypowej, która obejmuje wszystkie serotypy L. interrogans sensu lato i L. biflexa sensu lato (sensu lato oznacza „w szerokim znaczeniu” i jest używane w nomenklaturze taksonomicznej w celu wskazania kompleksu gatunkowego) (2).
Do zakażenia Leptospira spp. dochodzi, gdy błony śluzowe lub uszkodzona skóra są narażone na działanie szczepów chorobotwórczych, które są wydalane z moczem z kanalików nerkowych zakażonych żywicieli rezerwuarowych. Na całym świecie najistotniejszą rolę rezerwuarową pełnią gryzonie, a zwłaszcza szczury wędrowne (Rattus norvegicus), u których stwierdzono ogólnoświatową częstość występowania infekcji na poziomie 30%, a w niektórych regionach nawet 80%. Inne gatunki dzikich i domowych zwierząt są równie ważne w epidemiologii chorób (3).
Leptospiroza jest szczególnie rozpowszechniona w regionach o wyższych rocznych opadach deszczu i ciepłym klimacie. Zakażenie następuje jednak również po bezpośrednim kontakcie z żywicielami rezerwuarowymi, w tym drapieżnikami, po ugryzieniu lub poprzez kontakt płciowy, a nawet śródmacicznie. Choroba może zatem wystąpić w regionach miejskich oraz w porach roku, kiedy mikroorganizmy słabo przeżywają w środowisku, na przykład na obszarach półpustynnych (4).
Obecność drobiu przydomowego, kompostowanie lub złe warunki sanitarne mogą zwiększyć populację gryzoni i ryzyko narażenia na Leptospira na zewnątrz i wewnątrz gospodarstw domowych. Wszystkie psy są zagrożone leptospirozą, niezależnie od wieku, rasy, płci, położenia geograficznego, rodzaju użytkowania i pory roku (3).
Istnieją szeroko rozpowszechnione serologiczne dowody na zakażenie kotów domowych przez Leptospira spp. Natomiast na podstawie rzadkich doniesień o chorobie klinicznej koty są uważane za odporne na chorobę w porównaniu z innymi gatunkami zwierząt....
Ponieważ odporność nabyta poprzez szczepienie bakteriami Leptospira jest swoista dla serogrupy, wiedza na temat serogrup, które często wywołują chorobę w danym regionie geograficznym, pozostaje ważna dla projektowania szczepionek (3).