Przez wiele lat pierwotne nowotwory serca u psów i kotów były uważane za bardzo rzadkie. Dzięki dostępowi do lepszych narzędzi diagnostycznych, wzrostowi popularności określonych ras i obecności nowych metod leczenia chirurgicznego nastąpiły jednak zmiany. W przeszłości nowotwory te były rozpoznawane przypadkowo lub jedynie podczas sekcji. Zwiększone zainteresowanie tematem spowodowało wzrost liczby notowanych przypadków na całym świecie. Ponadto wydłużający się czas przeżycia psów stworzył optymalne warunki do wzrostu liczby przypadków klinicznych. Diagnostyka guzów nowotworowych staje się coraz częstsza w ZLZ. Niestety na stałym poziomie utrzymuje się tzw. diagnostyka incydentalna. Oznacza to, że do wykrywania na ogół dochodzi podczas badania rentgenowskiego klatki piersiowej lub badania echokardiograficznego z innych wskazań.

Diagnostyka obrazowa, a zwłaszcza badanie echokardiograficzne, pozwala na przyżyciowy opis większości zmian makroskopowych guzów. Dzięki niej możemy ocenić takie cechy nowotworów jak:

• echogeniczność
• rozmiar
• kształt
• lokalizacja
• ruchomość
• miejsce przyczepu.

Jeżeli badanie zostanie przeprowadzone przez doświadczonego operatora, umożliwia rozpoznanie typu histologicznego guza, zwłaszcza w przypadku najczęstszych guzów.

Epidemiologia i patogeneza guzów sercowych

Pierwotne guzy serca są częste u dorosłych psów ras dużych, zwykle powyżej 7. roku życia, ale opisywano je również w innych grupach wiekowych. Nie występuje predyspozycja płciowa. Niektóre źródła podają, że częściej dotyczą samców i samic kastrowanych lub sterylizowanych. Natomiast znane są predyspozycje rasowe do niektórych typów guzów, takich jak chemodektoma u ras brachycefalicznych (bokser, buldog angielski, buldog francuski, boston terrier) i hemangiosarcoma (owczarek niemiecki, golden retriever).

U kotów pierwotne i wtórne nowotwory serca są znacznie rzadsze niż u psów. Najczęściej występuje u nich złośliwy chłoniak, zwłaszcza przy zakażeniu FeLV. Może pojawić się jako masa u podstawy serca, dogrzbietowo od lewego przedsionka lub jako chłoniak worka osierdziowego, produkujący płyn. W tym przypadku, w przeciwieństwie do innych guzów serca, badanie cytologiczne tego płynu jest bardzo często przydatnym narzędziem diagnostycznym. Inne pierwotne guzy serca u kotów są rzadkie. W literaturze można znaleźć tylko kilka wzmianek na temat hema­ngiosarcomy, raka, chemodektomy i śluzaka prawego przedsionka. Przerzuty nowotworowe w sercu są również bardzo rzadkie i mogą pojawić się wtórnie do bardzo złośliwych nowotworów płuc lub gruczołów mlekowych.