Nieprawidłowości układu żyły wrotnej mogą być wrodzone lub nabyte. Do najczęstszych anomalii układu wrotnego u psów należą obecność zespolenia wewnątrzwątrobowego oraz zespolenia zewnątrzwątrobowego. Nieco rzadziej spotyka się przetoki tętniczo-wrotne, a najrzadziej występują: wrodzony brak, hipoplazja i zakrzepica żyły wrotnej. Przypadki anomalii układu żyły wrotnej coraz częściej rozpoznawane są w pracowniach diagnostyki obrazowej, co związane jest z większą dostępnością zaawansowanych technik obrazowania w praktyce lekarsko-weterynaryjnej. W pracy przedstawiono możliwości zastosowania wielorzędowej tomografii komputerowej do rozpoznawania zmian patologicznych układu żyły wrotnej u psów i kotów.

Tomografia komputerowa (TK, ang. CT – computed tomography) to jedno z najważniejszych osiągnięć w dziedzinie diagnostyki obrazowej. Jest ona systemem obrazowania pośredniego danej części ciała, ponieważ uzyskane rekonstrukcje obrazu powstają na drodze obliczeń matematycznych. W metodzie tej przekroje skanowanego obiektu uzyskiwane są dzięki wykorzystaniu promieniowania rentgenowskiego. Głównym źródłem promieniowania X w tomografie komputerowym jest lampa rentgenowska, która znajduje się w zamkniętej przestrzeni zwanej gantrą. Na nieruchomym pierścieniu wokół otworu gantry umieszczone są detektory, które mierzą osłabienie wiązki promieniowania przechodzącej przez ciało zwierzęcia i zamieniają je na sygnał elektryczny. Sygnał ten jest następnie poddawany wzmocnieniu oraz analizowany przez system akwizycji danych, który znajduje się między układem detektorów a systemem komputerowym (1).

Rozwój technologii radiologicznej, a szczególnie wprowadzenie wielorzędowych detektorów, umożliwił skrócenie czasu badania w porównaniu z wcześniejszymi generacjami tomografów, które używały pojedynczych rzędów detektorów, przy jednoczesnym zwiększeniu jego dokładności. Dzięki obecności wielorzędowych detektorów tomografia komputerowa stała się narzędziem niezwykle precyzyjnym i szybkim. Producenci w różny sposób konstruują układy detektorów i sposoby zawężania wiązki promieniowania do określonego obszaru. Przykładowo tomografy 16-rzędowe mogą być 24-, 28- lub 32-warstwowe. Tomografy 64-warstwowe mają najczęściej 64 rzędy detektorów. Tomografy 64-, 128-, 256- lub 320-warstwowe mają różne konstrukcje rzędów detektorów i możliwość podwajania liczby warstw akwizycji na poziomie oprogramowania. Wszystko uzależnione jest od technologii, jaką stosuje dany producent (2).