Opłacalność hodowli bydła mlecznego w obecnych czasach jest uzależniona od takich elementów jak zbilansowane żywienie, wysoka płodność gwarantująca posiadanie jałówek do remontu stada, wielkość produkcji i zdrowotność zwierząt. Dwa ostatnie czynniki w bardzo dużym stopniu uwarunkowane są występowaniem klinicznych i podklinicznych zapaleń wymienia, które z kolei są uznawane za czynniki przynoszące najwyższe straty przy produkcji mleka.

Mastitis jako choroba wieloczynnikowa jest wypadkową obecności drobnoustrojów w środowisku i gruczole mlekowym, poziomu odporności miejscowej i ogólnej oraz prawidłowego działania urządzeń udojowych (5). Wraz z rozwojem hal udojowych i usprawnianiem systemów doju, które przynoszą niewątpliwe korzyści dla efektywności pozyskiwania mleka oraz pracy dojarzy, musimy pamiętać o wpływie, jaki dój mechaniczny wywiera na zdrowotność wymion (3). Każdy z jego elementów – od pierwszej stymulacji wymienia, przez czas doju, aż do odłączenia aparatu udojowego w momencie, w którym przepływ mleka osiąga określony poziom, odbija się na wydajności pracy urządzeń udojowych oraz zdrowiu wymion, a tym samym jakości mleka (7, 9). Efektywny dój jest procesem złożonym i opiera się na odpowiednich ustawieniach podciśnienia i pulsacji w systemie udojowym, pracy w zgodzie z fizjologią wydzielania mleka, odpowiednim dopasowaniu kubków udojowych, a także warunków pracy dojarzy (7).

W stadach borykających się z problemem licznych bądź nawracających zapaleń wymienia zalecany jest audyt stada pod kątem prawidłowego doju. Zakłada on między innymi kontrolę przebiegu doju, zdrowia wymion, w tym analizę tabulogramów, oraz kontrolę urządzeń udojowych z wykorzystaniem testów statycznych i dynamicznych. Każdy z użytkowników systemu udojowego powinien kontrolować go każdego dnia, zwracając uwagę między innymi na wakuometr wskazujący wartość podciśnienia w systemie, szczelność przewodów mlecznych i powietrznych, a także czystość i stan gum strzykowych.

Serwis systemu udojowego powinien być wykonywany zgodnie z zaleceniami producenta, zazwyczaj nie rzadziej niż raz w roku. W trakcie wizyty serwisowej konieczne jest przeprowadzenie testów statycznych systemu udojowego, które jednak nie dostarczają kompletnych informacji o tym, jakie warunki panują w kubku udojowym w trakcie doju. Dlatego w celu lepszego sprawdzenia, a także usprawnienia procesu doju, konieczne jest wykonanie testów dynamicznych.

Testy statyczne a dynamiczne – czym się różnią?

Testy statyczne wykonywane są po zakończeniu doju, bez udziału krów. Są przeprowadzane przy pracującej pompie próżniowej, ale przez system zamiast mleka płynie jedynie powietrze. Polegają na ocenie parametrów pracy wszystkich pulsatorów oraz wydaj...