Ostatnio obserwowane nasilenie częstości występowania zapaleń łożyska u klaczy spowodowanych bakteriami z grupy nocardioform może być dobrą okazją do dokonania przeglądu najlepszych metod wczesnego wykrywania i leczenia tej choroby.

Zakażenia łożyska, powodujące 30 procent strat okołourodzeniowych, odgrywają ważną rolę u klaczy w okresie od zapłodnienia do porodu.¹ Margo Macpherson, DVM, MS, DACT, z Department of Clinical Science, University of Florida Center for Veterinary Medicine, w swoim wystąpieniu na ostatnim November’s West Coast Equine Reproductive Symposium w Los Olivos, Calif., poinformowała, że w 2011 roku na University of Kentucky odnotowano znaczny, gwałtowny wzrost liczby przypadków zapaleń łożyska spowodowanych bakteriami z grupy nocardioform.

Macpherson poświęciła ponad 10 lat badaniom dotyczącym zapaleń łożyska u klaczy. Poniższy artykuł, oparty częściowo na jej prezentacji, przedstawia potencjalne przyczyny i leczenie tej choroby.

Ryzyko zakażenia

Struktura łożyska, obejmująca owodnię i kosmówkę omoczniową, ma duże znaczenie dla życia płodu, związane z wymianą składników odżywczych, gazów i produktów odpadowych przemiany materii między nim a źrebną klaczą. W celu zabezpieczenia tej ważnej struktury, lepki śluz wytwarzany w szyjce macicy tworzy nieprzenikalną barierę – czop ze śluzu szyjkowego – zapobiegający wnikaniu bakterii i innych obcych organizmów do sterylnego środowiska płodu, w tym delikatnych błon łożyska.

U niektórych klaczy jednak zmniejszona odporność układu rozrodczego umożliwia bakteryjne lub grzybicze zakażenie łożyska. Skutkiem tego są często wczesne utraty embrionów, poronienia w późniejszym terminie lub przedwczesne wyźrebienia. Źrebięta, które urodzą się żywe, mogą być osłabione i padać wkrótce po urodzeniu.

Zapalenie łożyska może wystąpić u klaczy w każdym wieku, ale najczęściej obserwuje się je u klaczy z niedowagą lub starszych, u których budowa pochwy umożliwia wniknięcie bakterii przez szyjkę. Wcześniejsze urazy szyjki także mogą sprzyjać przełamaniu przez bakterie bariery szyjkowej, zwiększając ryzyko zapalenia łożyska.

Zakażenie zwykle zaczyna się w okolicy ujścia wewnętrznego szyjki macicy, skąd może penetrować dalej, zajmując całą strukturę łożyska. Gdy stan zapalny i zakażenie rozszerzą się, organizm klaczy produkuje prostaglandyny, które mogą spowodować skurcze macicy i poronienie. Stan zapalny może być także przyczyną zgrubienia tkanki łożyska i odsunięcia go od ściany macicy, co zmniejsza dostawę składników odżywczych i tlenu dla płodu. W niektórych przypadkach przedwczesne oddzielenie łożyska od macicy doprowadza do urodzenia płodu w „czerwonym worku”. Zamiast przerwania łożyska w okolicy ujścia wewnętrznego szyjki macicy, rodzące się źrebię nie może wydostać się z błon płodowych, co powoduje jego uduszenie i źrebię rodzi się martwe.