Okrężnica duża może stwarzać duże problemy. Z tego powodu lekarze weterynarii zajmujący się leczeniem koni powinni dobrze poznać aktualne metody diagnostyczne i najlepsze sposoby leczenia tej potencjalnie śmiertelnej choroby.

Ostra biegunka u wielu gatunków zwierząt nie jest uważana za nagły przypadek wymagający natychmiastowej interwencji, ale u koni nie zawsze można tak ją traktować. Ze względu na możliwość utraty olbrzymiej ilości płynu z układu pokarmowego w czasie takiej biegunki u konia może wystąpić głęboka hipowolemia. Konie są wyjątkowo wrażliwe na działanie lipopolisacharydów (endotoksyn), dlatego zapalenie w obrębie przewodu pokarmowego i przemieszczenie bakterii przez barierę jelitową może doprowadzić do endotoksemii, zespołu uogólnionej reakcji zapalnej i śmierci.

Przyczyną biegunki mogą być zaburzenia wchłaniania, zwiększona ilość substancji o wzmożonej aktywności osmotycznej w świetle jelita, zwiększone wydzielanie wody i elektrolitów do jelita, zapalenie w przewodzie pokarmowym i w tkankach sąsiednich lub przyspieszona perystaltyka. Biegunka może być pierwotnym problemem lub pojawić się wtórnie do choroby występującej poza układem pokarmowym, takiej jak endotoksemia, hipoproteinemia albo choroba serca.

Większość przypadków ostrej biegunki u koni spowodowana jest czynnikami zakaźnymi. Do chorób prowadzących do colitis i biegunki zalicza się salmonelozę, klostridiozę, koronawirozę, gorączkę Potomac i inwazję larw słupkowców małych.¹ Niezakaźne przyczyny obejmują zapalenie błony śluzowej górnego prawego pokładu okrężnicy związane z podawaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, chorobę zapalną jelit (może także przejawiać się jako przewlekła biegunka) i toksyny, takie jak kantarydyna, pyleniec pospolity i arszenik.²

Należy pamiętać, że colitis nie zawsze powoduje biegunkę. Brak tego objawu nie pozwala więc wykluczyć choroby zwykle prowadzącej do biegunki. Na przykład w badaniu poświęconym cechom charakterystycznym gorączki Potomac u 34% hospitalizowanych koni nie występowała biegunka.³ W okrężnicy u tego gatunku może gromadzić się ogromna ilość płynu, co może powodować objawy bólowe na skutek rozszerzenia światła jelita i zaburzeń jego motoryki oraz być przyczyną znaczącej hipowolemii mimo braku biegunki. W niektórych przypadkach u koni z colitis biegunka może nie pojawić się aż do momentu rozpoczęcia płynoterapii i wyrównania niedoborów płynów.

Rozpoznanie

U konia z biegunką wstępne postępowanie diagnostyczne i lecznicze jest takie samo bez względu na przyczynę. Rzadko udaje się ustalić pierwotne zaburzenie, co może być frustrujące. Większość chorób powodujących ostrą biegunkę jest bardzo podobna do...