Diagnostyka obrazowa Gastroenterologia Koty Psy

Zespolenie wrotno-oboczne u psów i kotów. Aktualne aspekty diagnostyczne

29/08/2018

Ryc. 9. Obraz z badania USG (diagnostyka doplerowska) przedstawiający zespolenie wrotno-oboczne wewnątrzwątrobowe pomiędzy żyłą wrotną a żyłą główną doogonową – strzałka.

Ryc. 10. Obraz z badania USG (diagnostyka doplerowska) przedstawiający zespolenie wrotno-oboczne zewnątrzwątrobowe pomiędzy żyłą wrotną a żyłą śledzionową – strzałka.

Różnicowanie

W diagnostyce różnicowej musimy uwzględnić niedorozwój żyły wrotnej (microvascular dysplasia) oraz przetokę tętniczo-żylną (hepatic arteriovenous malformation) (6). Niedorozwój żyły wrotnej (tzw. dysplazja mikronaczyniowa) jest zaburzeniem wrodzonym, charakteryzującym się obecnością słabo wykształconych naczyń wrotnych wewnątrzwątrobowych lub ich brakiem oraz przerostem tętniczek, co może spowodować nieprawidłowy przepływ pomiędzy krążeniem wrotnym i układowym krwi na poziomie zrazików wątroby, bez makroskopowo widocznych połączeń wrotno-systemowych. W takim przypadku choroba może przebiegać z nadciśnieniem wrotnym lub bez nadciśnienia. Objawy kliniczne są podobne do tych obserwowanych podczas zespolenia wrotno-obocznego, ale występuje wodobrzusze wraz z nadciśnieniem wrotnym (3). Rasą predysponowaną do niedorozwoju żyły wrotnej jest cairn terrier. Chorobę tę można stwierdzić jedynie poprzez badanie histopatologiczne wycinków wątroby.

Ryc. 11. Obraz z badania USG przedstawiający miejsce połączenia pomiędzy żyłą wrotną a żyłą główną doogonową – strzałka.

Przetoka tętniczo-żylna wątroby jest rzadką, zwykle wrodzoną anomalią naczyniową, w przebiegu której spotykane są mnogie połączenia tętnic wątrobowych i żył wrotnych. Skutkuje to zwiększonym ciśnieniem wrotnym, co w rezultacie może powodować nabyte zewnątrzwątrobowe ZWO. Objawy kliniczne są podobne w obydwu chorobach, jednak w 75% przypadków przetoki tętniczo-żylnej obserwowane jest wodobrzusze (2, 3).

Zespolenie wrotno-oboczne jest stosunkowo rzadką chorobą, a jej rozpoznawanie nie należy do łatwych. Poznanie objawów klinicznych oraz znajomość podstawowych badań dodatkowych umożliwia ustalenie rozpoznania.

Autorzy dziękują za zgodę na publikację zdjęć do artykułu dr Annie Kosiec-Tworus oraz dr. Wojciechowi Kindzie (UP Wrocław).

Ryc. 1-3 – W. Kinda, ryc. 4-6 – M. Galanty, ryc. 7, 8 – P. Trębacz, ryc. 9-11 – A. Kosiec-Tworus

PIŚMIENNICTWO

1. Philbey A.W.: More answers needed on congenital portosystemic shunts in dogs and cats. Veterinary Record, 2013.

2. Berent A.C., Weisse C.: Hepatic vascular anomalies. W: Ettinger S.J., Feldman E.C., eds. Textbook of veterinary internal medicine. 7th ed. St. Louis, Mo: WB Saunders Co, 2010, 1649-1672.

3. Case V.L., Norman B.C., Francis J. (2012): Definitively diagnosing hepatic vascular disease. Veterinary Medicine, December 2012, Vol. 107 (12), pp. 508-510.

4. d’Anjou M.: Atlas of small animal ultrasonography. Ames, Iowa: Blackwell Publishing, 2008, 217-261.

5. d’Anjou M.A., Penninck D., Cornejo L., Pibarot P.: Ultrasonographic diagnosis of portosystemic shunting in dogs and cats. Vet Radiol Ultrasound. 2004 Sep-Oct, 45 (5), 424.

6. Hunt G.B. (2004): Effecs of breed on anatomy of portosystemic shunts resulting from congenital diseases in dogs and cats: a review of 242 cases. Australian Veterinary Journal, 82, 746-749.

7. Kosiec-Tworus A.: Badanie dopplerowskie naczyń wątroby. Weterynaria w Praktyce 6, 2014.

8. Lamb C.R. i wsp.: Ultrasonographic diagnosis of congenital portosystemic shunt in 14 cats. J Small Anim Pract. 1996 May, 37 (5), 205-9.

9. Leeman J.J., Kim S.E., Reese D.J., Risselada M., Ellison G.W. (2013): Multiple congenital PSS in a dog: case report and literature review. J Am Anim Hosp Assoc. 2013, Jul-Aug, 49 (4), 281.

10. Łukaszewska J.: Objawy hematologiczne w chorobach wątroby. Weterynaria w Praktyce, 2014.

11. Tivers M.S., Handel I., Gow A.G., Lipscomb V.J., Jalan R., Mellanby R.J.: Attenuation of Congenital Portosystemic Shunt Reduces Inflammation in Dogs. PLoS One, 2015, 10 (2).

12. Thrall D.E.: Diagnostyka radiologiczna w weterynarii. Wydanie 5, 2000, 718-729.

13. Tobias K.M., Rohrbach B.W.: Association of breed with the diagnosis of congenital portosystemic shunts in dogs: 2,400 cases (1980 to 2002). Journal of the American Veterinary Medical Association, 2003, 223, 1636-1639.

14. Van den Bossche L., Van Steenbeek F.G., Favier R.P., Kummeling A., Leegwater P.A.J., Rothuizen A.: Distribution of extrahepatic congenital portosystemic shunt morphology in predisposed dog breeds. BMC Veterinary Research, 2012, 8, 112.

15. Van Steenbeek F.G., Leegwater P.A., Van Sluijs F.J., Heuven H.C., Rothuizen J.: Evidence of inheritance of intrahepatic portosystemic shunts in Irish wolfhounds. Journal of Veterinary Internal Medicine, 2009, 23, 950-952.

16. Windsor R.C., Olby N.J.: Congenital portosystemic shunts in five mature dogs with neurological signs. J Am Anim Hosp Assoc. 2007, Nov-Dec, 43 (6), 322-31.

17. Winnicka A.: Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii. 2011.

18. WSAVA Liver Standardization Group. WSAVA standards for clinical and histological diagnosis of canine and feline liver disease. St. Louis, Mo: Saunders, 2006.