Małe zwierzęta
Stan padaczkowy jako częsty stan nagły u psów – predyspozycje, przyczyny, postępowanie
lek. wet. Hanna Pawelec
dr hab. Andrzej Pomianowski prof. UWM
Zarówno w medycynie człowieka, jak i w medycynie weterynaryjnej napady drgawkowe to częste zaburzenie neurologiczne (9, 13, 20). Są poważnym medycznym problemem i według źródeł występują u 2-3% pacjentów skierowanych do szpitali (6, 18).
SUMMARY
Status epilepticus – a common medical emergency in dogs: predispositions, causes and management
Status epilepticus (SE) is a medical emergency that requires immediate treatment. It is defined as continuous seizure activity lasting at least 5 minutes or two or more discrete seizures between which there is incomplete recovery of consciousness. The main causes of SE are intracranial abnormalities (secondary epileptic seizures) and extracranial abnormalities, which produce so-called reactive seizures. The risk of status epilepticus is lowest in dogs with primary idiopathic epilepsy of unknown etiology. The goal of treatment is to stop the seizure, maintain vital functions, control the metabolic disturbance and diagnose the underlying cause. Diazepam is the drug of choice for the treatment of SE and because of its pharmacokinetics it is recommended as initial therapy. Refractory status epilepticus is treated with barbiturates, propofol and, recently, also ketamine.
Key words: status epilepticus, seizures, diazepam
Choroby przebiegające z napadami drgawek dzielimy ze względu na etiologię na trzy grupy: padaczki reaktywne, padaczki wtórne oraz padaczki idiopatyczne. Reaktywne napady drgawek (padaczki reaktywne) związane są z zaburzeniami pozaczaszkowymi, takimi jak choroby metaboliczne, zaburzenia hormonalne czy zatrucia. Jeśli drgawki są wynikiem procesu chorobowego wewnątrz mózgu, np. encefalopatii, nowotworów albo chorób zapalnych, mówimy o drgawkach wtórnych (padaczkach wtórnych) (6, 11, 20). O padaczce idiopatycznej (pierwotnej) mówimy natomiast, gdy przyczyna zewnątrz- bądź śródczaszkowa jest nierozpoznana (6, 14, 20).
Stan padaczkowy (status epilepticus, SE) to wyjątkowy rodzaj napadów, charakteryzujący się wydłużonym czasem trwania drgawek. Jest to stan niebezpieczny dla pacjenta, wymagający natychmiastowej interwencji ze względu na niebezpieczeństwo nieodwracalnego uszkodzenia mózgu (7, 11, 14). Nieleczony SE może również powodować hipertermię, niedotlenienie, kwasicę, niedociśnienie, hipoglikemię lub hiperglikemię, niewydolność nerek, zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC) i niewydolność krążeniowo-oddechową (14, 20). Do niedawna definiowano go jako stan nagły, w którym występują napady ciągłe lub dwa bądź więcej napadów padaczkowych trwających powyżej 30 minut, pomiędzy którymi nie dochodzi do pełnego odzyskania świadomości. Ze względów praktycznych zmieniono definicję na następującą: stan padaczkowy to stan nagły, w którym występują napady ciągłe lub dwa albo większa liczba napadów trwających przynajmniej pięć minut, pomiędzy którymi nie dochodzi do pełnego odzyskania świadomości (6, 11, 14).
