Temat numeru: hematologia
Niedokrwistości megaloblastyczne u psów i kotów
dr n. wet. Janina Łukaszewska1,2
lek. wet. Magdalena Straszewska-Kucharska2
lek. wet. Katarzyna Samulska2
Około jednej trzeciej przewlekłych zapaleń żołądka i jelit przebiega z niedokrwistościami. Najczęściej pojawiają się niedokrwistości z niedoboru żelaza. Drugie miejsce zajmują niedokrwistości megaloblastyczne (makrocytarne), spowodowane obniżeniem stężenia kwasu foliowego i witaminy B12. Na trzecim miejscu wymienia się te, które mają tło hemolityczne. Pomimo że na plan pierwszy wysuwają się niedokrwistości z niedoboru żelaza, anemie megaloblastyczne są tak mało poznaną u nas grupą zaburzeń układu czerwonokrwinkowego, że warto opisać je w pierwszej kolejności.
SUMMARY
Megaloblastic anaemias in dogs and cats
Approximately one-third of cases of chronic gastroenteritis are accompanied by anaemia. In order of decreasing frequency, the causes of anaemia are as follows: iron-deficiency anaemia, megaloblastic (macrocytic) anaemia, folic acid and vitamin B12-deficiency anaemia and haemolytic anaemia. Although iron-deficiency anaemias appear to be the most important ones, megaloblastic anaemias are not well recognized in Poland so it is advisable to begin our description with this class of anaemias.
Key words: anaemia, gastroenteritis, megaloblastic
Do głównych przyczyn niedokrwistości w chorobach żołądka i jelit należą zaburzenia trawienia i wchłaniania, ostre i przewlekłe krwawienia, działanie czynników zapalnych – cytokin IL1, TNF, INFα, INFβ, powodujących hamowanie wydzielania erytropoetyny, nowotwory, szczególnie krwawiące, oraz wtórna hemoliza. Mogą one prowadzić do niedokrwistości z niedoboru żelaza, megaloblastycznych lub hemolitycznych (2).
Niedokrwistości megaloblastyczne, klasyfikowane jako dysplazje szpiku kostnego (mielodysplazje) wtórne, spowodowane są zaburzeniami hemopoezy. Niedokrwistości te są nieregeneratywne. Dysplazje szpiku kostnego dzielimy na:
- prawdziwe (pierwotne) zespoły mielodysplastyczne (przedbiałaczkowe) – MDS (myelodysplastic syndromes)
- mielodysplazje wtórne (tu właśnie zaliczamy niedokrwistości megaloblastyczne)
- mielodysplazje o charakterze wrodzonym (genetyczne zaburzenia hemopoezy – należy tu makrocytoza pudli, makrotrombocytopenia cavalier king charles spanieli i zaburzenia wchłaniania witaminy B12 u sznaucerów olbrzymów) (8, 14, 16, 17).
W dysplazjach szpiku kostnego dochodzi do zaburzeń wytwarzania i dojrzewania erytrocytów, granulocytów albo płytek krwi, dotyczących jąder komórkowych bądź cytoplazmy i powodujących dysplastyczne zmiany w ich morfologii. W szpiku kostnym występuje wprawdzie prawidłowa liczba tych komórek lub nawet nadkomórkowość, większość z nich jednak wykazuje patologiczną budowę i podlega szybkiemu niszczeniu na miejscu. Liczba prawidłowych krwinek w krwi obwodowej ulega wtedy zmniejszeniu (cytopenie).
