W pierwszej części artykułu (MW 1/2016) zostały omówione okresy zwiększonej agresywności związane z rozwojem osobniczym psa, warunkowanie sprawcze zachowań agresywnych w sytuacjach, w których przynoszą one zwierzęciu korzyści, oraz problemy związane z dolegliwościami fizycznymi spowodowanymi chorobą lub starzeniem się organizmu.

Strach przed człowiekiem

Strach przed człowiekiem należy do najczęstszych przyczyn agresji do ludzi. W przypadku agresji do domowników odgrywa rolę przede wszystkim w stosunku do nowych opiekunów. Gdy pies od dawna przebywa z daną osobą, przyczyną strachu jest niemożność porozumienia się przedstawicieli dwóch gatunków.

W stosunku do nowych opiekunów psy często reagują obronnie na pewne gesty, uważane przez człowieka za jednoznacznie przyjazne. Mam tu na myśli wyciąganie ręki w kierunku zwierzęcia, pochylanie się nad nim, dotykanie – zwłaszcza głowy, grzbietu i łap, obejmowanie i podnoszenie (ryc. 1).

Agresywne zachowania w nowym domu mogą być przejawem wzmożonej potrzeby kontroli wynikającej z poczucia zagrożenia. Typowym przykładem jest reagowanie agresywnym szczekaniem na każdy ruch człowieka – wstanie z kanapy, chodzenie po mieszkaniu czy n...

Nieraz mimo strachu pies jest zainteresowany kontaktem z człowiekiem, a więc jego emocje są ambiwalentne. Sam podchodzi, szuka fizycznego kontaktu, ale im jest bliżej i im dłużej ten kontakt trwa, tym bardziej bierze u niego górę poczucie zagrożenia, reaguje więc agresją obronną (warczenie, kłapanie zębami w powietrzu, czasem złapanie za ubranie lub ugryzienie). Wewnętrzny konflikt w zwierzęciu rośnie, jeśli ludzie próbują je zwabić jedzeniem podawanym z ręki (co zdarza się bardzo często). Smakołyk zwiększa motywację do zbliżenia się, nie obniża jednak poczucia zagrożenia. Takie sytuacje są szczególnie trudne dla opiekunów, ponieważ zachowanie zwierzęcia jest dla nich niezrozumiałe i rani ich emocjonalnie.