Temat numeru: laryngologia
Cytologiczne rozpoznanie kryptokokozy jamy nosowej u kota
lek. wet. Karolina Bielecka1
lek. wet. Aleksandra Gregoraszczuk2
lek. wet. Paweł Klimiuk3,4
dr hab. Wojciech Łopuszyński4
Kryptokokoza jest grzybicą głęboką powodowaną przez saprofityczne, chorobotwórcze grzyby należące do rodzaju Cryptococcus. Infekcje u zwierząt wywoływane są przez dwa gatunki – chorobotwórcze Cryptococcus neoformans występujące na całej kuli ziemskiej oraz Cryptococcus gatti, których występowanie jest ograniczone głównie do terenów tropikalnych i subtropikalnych (1, 14, 15).
SUMMARY
Cytological diagnosis of nasal cryptococcosis in a cat
Cryptococcosis is a common fungal infection in cats caused by Cryptococcus spp. which results in sneezing, a mucopurulent nasal discharge and disseminated infection characterized by lymphadenopathy. The most rapid and practical means of diagnosing Cryptococcus spp. is by cytological evaluation of nasal exudates, tissue aspirates, urine, or cerebro-spinal fluid. The use of specific staining methods makes the diagnosis more accurate. Small, pale, round yeast buds are present, mainly extracellularly and sporadically within phagocytic cells. A case of nasal cryptococcosis in a cat is presented in detail.
Key words: cryptococcosis, cat, cytological diagnosis, special stains
Cryptococcus neoformans izolowano z gleby, owoców, a nawet skóry zdrowych ludzi. Grzyb w środowisku występuje w formie jednokomórkowych przetrwalników i rozmnaża się przez wielobiegunowe pączkowanie. W ściśle kontrolowanych warunkach laboratoryjnych może wystąpić w postaci nitkowatej (2, 10). Jego głównym rezerwuarem są odchody ptaków, najczęściej gołębi. Same ptaki nie chorują ze względu na wysoką temperaturę ich ciała, co zapobiega rozwojowi infekcji (10, 18). Cryptococcus przechodzi przez przewód pokarmowy ptaka, po czym zostaje wydalony w formie skoncentrowanej wraz z kałem. Duża zawartość kreatyniny w odchodach ptasich zapewnia mu korzystne warunki dla rozwoju (18).
Zarazek może przeżywać w kale ptaków do dwóch lat. Na zakażenie podatne są ssaki, w tym człowiek, psy, koty oraz fretki. Według danych piśmiennictwa u 14% zdrowych klinicznie psów i 7% kotów wykazano obecność przetrwalników Cryptococcus neoformans w jamie nosowej (4). Na zakażenie szczególnie wrażliwe są zwierzęta z osłabionym układem immunologicznym. Najczęściej są to zwierzęta po długotrwałej kortykoterapii, z chorobą nowotworową lub cukrzycą (2, 14). U kotów rozwojowi infekcji sprzyja zakażenie wirusem niedoboru immunologicznego (FIV) i białaczki (FeLV) (3, 6, 10).
Najczęstszą drogą infekcji jest wdychanie zarodników z powietrzem (1). Mikroorganizmy osiedlają się w górnych drogach oddechowych, czego wynikiem jest powstanie ziarniniaków, zazwyczaj w jamie nosowej, lub mogą przechodzić dalej, do drzewa oskrzel...