Młodzieńcze zapalenie tkanki łącznej psów

Diagnostyka różnicowa

• Bakteryjne ropne zapalenie skóry (ropne zapalenie skóry podbródka lub uogólnione głębokie ropne zapalenie skóry). Badanie cytologiczne powinno być przeprowadzane na próbkach z nienaruszonych krost lub wysięku po usunięciu strupów (zawsze należy uwzględnić możliwość występowania wtórnych zakażeń bakteryjnych). Można także wykonać posiewy bakteriologiczne z bioptatów pobranych do badań histopatologicznych.
• Nużyca – konieczność wykonania głębokiej zeskrobiny skóry w miejscach występowania wykwitów.
• Dermatofitoza – włosy i strupy powinny być badane na podłożach do hodowli dermatofitów (Sabourauda lub DTM), trichogram (badanie mikroskopowe włosów) – szukamy artrokonidiów (strzępków) grzybów lub zarodników. Trichogram jest badaniem obarczonym dużym błędem, ale polecanym do wykonywania nawet podczas badania pacjenta, w trakcie wizyty.
• Obrzęk naczynioruchowy – związany z ugryzieniem owadów lub szczepieniem. Wywiad oraz badanie histopatologiczne próbki powinny pomóc wykluczyć tę możliwość.
• Niepożądane reakcje na podanie leku – właściciel powinien być pytany o ostatnio podane zwierzęciu leki.
• Pęcherzyca liściasta – badanie cytologiczne (komórki akantolityczne), test na obecność przeciwciał przeciwko cząsteczkom adhezji naskórka, test na obecność przeciwciał przeciw jądrom komórkowym (ANA – w pęcherzycy wychodzi ujemnie), oznaczanie krążących kompleksów immunologicznych
• Nosówka – pomimo różnic w objawach klinicznych powinna być wzięta pod uwagę w diagnostyce różnicowej.

Leczenie

Wskazane jest wczesne leczenie immunosupresyjne glikokortykosteroidami (leczenie z wyboru). Prednizon lub prednizolon należy podawać w dawce 2 mg/kg p.o. co 24 godziny do czasu ustąpienia objawów klinicznych, co trwa zwykle od 1 do 4 tygodni. Po ustąpieniu objawów dawkę należy stopniowo zmniejszać (2 mg/kg co 48 godzin przez mniej więcej 2 tygodnie, a następnie zmniejszać do czasu odstawienia leku w ciągu następnych 2 tygodni). W przypadkach zajęcia tkanki podskórnej zwierzęta mogą wymagać dłuższego leczenia. Niektóre psy reagują lepiej na deksametazon podawany doustnie w dawce 0,2 mg/kg co 24 godziny. Sposób odstawienia leku jest podobny jak przy prednizolonie.

Antybiotykoterapię zaleca się niezależnie od tego, czy występują wtórne zakażenia bakteryjne. Psy leczone immunosupresyjnymi dawkami glikokortykosteroidów są bardziej podatne na rozwój wtórnych zakażeń. Antybiotykami z wyboru są cefaleksyna lub amoksycylina z kwasem klawulanowym, stosowane w tzw. dawkach dermatologicznych (cefaleksyna 20-30 mg/ /kg, amoksycylina z kwasem klawulanowym 12,5 mg/kg co 12 godzin).

Wskazana jest pielęgnacja skóry szczenięcia, przemywanie płynami hipoalergicznymi lub ciepłym rywanolem. Pozwala to na usunięcie strupów i ogranicza tworzenie następnych. Niektóre szczenięta nie tolerują codziennego mycia, ważne jest jednak, aby zabiegi takie były wykonywane przynajmniej 2 razy w tygodniu.

Opisano przypadki stosowania gryzeofulwiny w dawce 14-34 mg/kg p.o. co 24 godziny u szczeniąt opornych na leczenie glikokortykosteroidami. Dzięki właściwościom immunomodulującym leku zaobserwowano pozytywny efekt leczenia (lek niedopuszczony do obrotu w Polsce).

Ponieważ zazwyczaj szczenięta znajdują się w okresie wzrostu, ważne jest (zwłaszcza u zwierząt z brakiem apetytu), aby zapewnić odpowiednio zbilansowany pokarm. Objawy bólowe wymagają niekiedy podawania leków przeciwbólowych. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) nie powinny być używane do leczenia bólu, ponieważ są przeciwwskazane przy jednoczesnym stosowaniu glikokortykosteroidów. Można podawać tramadol. Zalecana dawka doustna wynosi 1-4 mg/kg co 8-12 godzin. Lek ten jest przeciwwskazany u znacznie osłabionych szczeniąt. Cyklosporyna nie powinna być podawana u szczeniąt z młodzieńczym zapaleniem tkanki łącznej (nie ma publikowanych doniesień potwierdzających jej skuteczność w takich przypadkach).

Zmiany skórne powinny zacząć ustępować w ciągu 1 do 3 dni od rozpoczęcia leczenia glikokortykosteroidami. W tym czasie powinny także ustąpić takie objawy jak kulawizna, gorączka czy brak apetytu. Wszystkie zmiany ustępują zwykle do 4 tygodni od rozpoczęcia leczenia. Może być wymagana dłuższa terapia, jeśli zajęta jest także tkanka podskórna.

W przypadku rozpoczęcia terapii w ciągu 4 do 5 dni rokowanie jest dobre. Leczenie rozpoczęte później często daje pozytywne efekty, zazwyczaj jednak trwa dłużej. Rzadko obserwowane jest samoistne ustąpienie oraz nawroty choroby.

W przypadku wtórnych zakażeń bakteryjnych, rokowanie jest ostrożne, ponieważ immunosupresyjne dawki glikokortykosteroidów mogą utrudniać skuteczne leczenie przeciwbakteryjne. Zbyt późne rozpoczęcie terapii może prowadzić do powstawania trwałych blizn, a przy braku leczenia choroba może być śmiertelna.