Psy Żywienie

Witamina C w żywieniu psów i kotów. Cz. I

15/03/2018

Choroby skóry

Duże znaczenie witaminy C dla organizmu wynika z faktu, że reguluje ona funkcjonowanie skóry. W warunkach in vitro wykazano, że mieszanina witaminy C, aloesu, kurkuminy i tauryny stymuluje migrację fibroblastów skóry psa i pozytywnie wpływa na właściwości ochronne keratynocytów. W doświadczeniu tym witaminy C użyto w stężeniu, które obserwuje się w osoczu krwi osobników otrzymujących podwyższone jej dawki w postaci dodatków pokarmowych. Wyniki tych badań wskazują na zasadność stosowania tego rodzaju suplementacji w celu poprawy integralności bariery naskórkowej (18). Przeprowadzono także badania nad użytecznością witaminy C w leczeniu świądu u psów z alergicznymi chorobami skóry. Sugerują one, że korzystnie jest podawać ją razem z wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (27).

Choroby układu ruchu

Zainteresowanie witaminą C wynika również z jej oddziaływania na układ ruchu. W badaniach przeprowadzonych na stu psach w różnym wieku i różnych ras, u których zdiagnozowano przewlekłe choroby układu ruchu, złagodzenie objawów klinicznych spowodowane podawaniem komercyjnego preparatu zawierającego kwas askorbinowy i jego pochodne zaobserwowano u około 75% osobników (7). Niektóre publikacje wskazują na użyteczność witaminy C w leczeniu osteodystrofii przerostowej (ang. hypertrophic osteodystrophy, HOD) – choroby układu kostnego występującej głównie u szybko rosnących szczeniąt ras dużych i olbrzymich (26, 34). Inne z kolei zwracają uwagę, że może ona nasilać zmiany chorobowe i dlatego nie powinna być stosowana w wysokich dawkach u tych pacjentów (22, 44).

Choroby wirusowe

W badaniach przeprowadzonych w warunkach in vitro wykazano, że kwas askorbinowy hamuje replikację wirusa niedoboru immunologicznego kotów (ang. feline immunodeficiency virus, FIV) i apoptozę zainfekowanych komórek. Ogranicza jednocześnie towarzyszący infekcji spadek wewnątrzkomórkowej zawartości glutationu (30). Witamina C może przyczyniać się do zahamowania replikacji tego wirusa również w warunkach in vivo. Podobny efekt obserwuje się także w przypadku zakażenia wirusem białaczki kotów (ang. feline leukemia virus, FeLV) (50).

Podsumowanie

Mimo że psy i koty syntetyzują kwas askorbinowy, suplementacja witaminy C może być użyteczna w dietoterapii niektórych chorób. Jej znaczenie w żywieniu zdrowych psów i kotów zostanie przedstawione w drugiej części artykułu.

Ryc. – F. Valk

PIŚMIENNICTWO

1. Albretsen J.: The toxicity of iron, an essential element. Vet. Med. 101, 82-90, 2006. – 2. Askar T.K., Salmanoglu B., Salmanoglu R., Erkal N., Beskaya A.: Changes in the oxidative status and serum trace element levels in dogs with mammary tumours. Acta Veterinaria (Beograd) 59, 405-411, 2009. – 3. Aydin I., Bulbul A., Avci G.E., Celik H.A.: Serum oxidative status and adenosine deaminase activity in dogs with transmissible venereal tumour. Bull. Vet. Inst. Pulawy 53, 771-774, 2009. – 4. Barros P.S.M., Padovani C.F., Silva V.V., Queiroz L., Barros S.B.M.: Antioxidant status of dog aqueous humor after extracapsular lens extraction. Braz. J. Med. Biol. Res. 36, 1491-1494, 2003. – 5. Barros P.S., Safatle A.M., Queiroz L., Silva V.V., Barros S.B.: Blood and aqueous humour antioxidants in cataractous poodles. Can. J. Ophthalmol. 39, 19-24, 2004. – 6. Belfield W.O., Stone I.: Megascorbic prophylaxis and megascorbic therapy: a new orthomolecular modality in veterinary medicine. J. Int. Acad. Prevent. Med. 2, 10-26, 1975. – 7. Berge G.E.: Polyascorbat (C-Flex), et behandlingsalternativ ved kroniske forandringer i sttte og bevegelsesapparatet hos hund. Norsk Veterinærtidsskrift 102, 579-581, 1990. – 8. Birney E.C., Jenness R., Hume I.D.: Evolution of an enzyme system: ascorbic acid biosynthesis in monotremes and marsupials. Evolution 34, 230-239, 1980. – 9. Burns K.M.: Therapeutic foods and nutraceuticals in cancer therapy. Vet. Tech. 4, E1-6, 2010. – 10. Center S.A.: Nutritional support for dogs and cats with hepatobiliary disease. J. Nutr. 128 (Suplement), 2733-2746, 1998.

11. Chatterjee I.B., Majumder A.K., Nandi B.K., Subramanian N.: Synthesis and some major functions of vitamin C in animals. Ann. N. Y. Acad. Sci. 258, 24-47, 1975. – 12. Cui J., Pan Y.H., Zhang Y., Jones G., Zhang S.: Progressive pseudogenization: vitamin C synthesis and its loss in bats. Mol. Biol. Evol. 28, 1025-1031, 2011. – 13. Davenport D.J., Roudebush P.: The use of nutraceuticals in cancer therapy. Proc. North Am. Vet. Conf., Orlando, FL, USA, 777-780, 2006. – 14. Demole V.: On the physiological action of ascorbic acid and some related compounds. Biochem. J. 28, 770-773, 1934. – 15. Dru Forrester S., Roudebush P.: Evidence-based management of feline lower urinary tract disease. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. 37, 533-558, 2007. – 16. Elliott D.A.: Nutritional considerations for the dialytic patient. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. 41, 239-250, 2011. – 17. Flatland B: Botanicals, vitamins, and minerals and the liver: therapeutic applications and potential toxicities. Compend. Contin. Educ. Pract. Vet. 25, 514-524, 2003. – 18. Fray T.R., Watson A.L., Croft J.M., Baker C.D., Bailey J., Sirel N., Tobias A., Markwell P.J.: A combination of aloe vera, curcumin, vitamin C, and taurine increases canine fibroblast migration and decreases tritiated water diffusion across canine keratinocytes in vitro. J. Nutr. 134 (Suplement), 2117-2119, 2004. – 19. Hishiyama N., Kayanuma H., Matsui T., Yano H., Suganuma T., Funaba M., Fujise H.: Plasma concentration of vitamin C in dogs with a portosystemic shunt. Can. J. Vet. Res. 70, 305-307, 2006. – 20. Kargin F., Fidanci U.R.: Böbrek Hastalikli Köpeklerde Antioksidatif Metabolizma. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 25, 607-613, 2001.

21. Khoo C., Gross K.L.: Effect of dietary intervention on serum C-reactive protein and peripheral blood lymphocytes PPARs in dogs with chronic diarrhea. FASEB J. 21, A745, 2007. – 22. Kronfeld D.S.: Nutrition in orthopaedics. W: Textbook of Small Animal Orthopaedics, red. Newton C.D., Nunamaker D.M., International Veterinary Information Service, Ithaca, New York, USA, 1985. – 23. Kuba M., Piechotta D., Kolb E., Späth H., Wahren M., Völker L.: Die Konzentration an Ascorbinsäure in der Leber, im Großhirn, in den Nieren, in den Nebennieren und im M. longissimus dorsi von Hundefeten, von Hunden und von Katzen unterschiedlichen Alters. Schweiz. Arch. Tierheilkd. 135, 310-316, 1993. – 24. Langham M.: The transfer of L-ascorbic acid and dehydro-L-ascorbic acid into the aqueous humour of the rabbit and cat. J. Physiol. 111, 388-393, 1950. – 25. Lulich J.: Calcium oxalate uroliths: making the diagnosis and decreasing recurrence. 82nd Annual Western Veterinary Conference, Las-Veges, NV, USA, 2010. – 26. Meier H., Clark S.T., Schnelle G.B., Will D.H.: Hypertrophic osteodystrophy associated with disturbance of vitamin C synthesis in dogs. J. Am. Vet. Med. Assoc. 130, 483-491, 1957. – 27. Miller W.H. Jr., Scott D.W., Wellington J.R.: Investigation on the antipruritic effects of ascorbic acid given alone and in combination with a fatty acid supplement to dogs with allergic skin disease. Canine Pract. 17, 11-13, 1992. – 28. Montel-Hagen A., Blanc L., Boyer-Clavel M., Jacquet C., Vidal M., Sitbon M., Taylor N.: The Glut1 and Glut4 glucose transporters are differentially expressed during perinatal and postnatal erythropoiesis. Blood 112, 4729-4738, 2008. – 29. Morihiro K., Hishiyama N., Funaba M., Matsui T.: Relationship between plasma concentrations of vitamin C and serum biochemical parameters related to liver diseases in dogs. Trace Nutr. Res. 26, 93-95, 2009. – 30. Mortola E., Okuda M., Ohno K., Watari T., Tsujimoto H., Hasegawa A.: Inhibition of apoptosis and virus replication in feline immunodeficiency virus-infected cells by N-acetylcysteine and ascorbic acid. J. Vet. Med. Sci. 60, 1187-1193, 1998.

31. Ogawa E.: Age-dependent changes in uptake and recycling of ascorbic acid in erythrocytes of Beagle dogs. J. Comp. Physiol. B 178, 699-704, 2008. – 32. Ogawa E.: Kinetic properties of dehydroascorbic acid transport in erythrocytes of young and adult beagle dogs. Comp. Clin. Pathol. 18, 399-405, 2009. – 33. Ogawa E., Hishiyama N.: Japanese Shiba dogs possessing erythrocytes with high Glut-1 activity and high ascorbic acid recycling capacity. Comp. Clin. Pathol. (w druku). – 34. Özer K., Altunatmaz K., Gülçubuk A.: Hypertrophic osteodystrophy in the dog: 18 cases. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 28, 761-768, 2004. – 35. Pietronigro D.D., Hovsepian M., Demopoulos H.B., Flamm E.S.: Loss of ascorbic acid from injured feline spinal cord. J. Neurochem. 41, 1072-1076, 1983. – 36. Reiss G.R., Werness P.G., Zollman P.E., Brubaker R.F.: Ascorbic acid levels in the aqueous humor of nocturnal and diurnal mammals. Arch. Ophthalmol. 104, 753-755, 1986. – 37. Rucker R.B., Morris J.G.: The vitamins. W: Clinical Biochemistry of Domestic Animals, red. Kaneko J.J., Harvey J.W., Bruss M.L., Academic Press, San Diego, USA, 1997. – 38. Scherk M.: The frustration of recurrent feline diarrhea. 77th Annual Western Veterinary Conference, Las-Veges, NV, USA, 2005. – 39. Sebestény A., Kósa Z., Lévai P., Végh M., Albert M.: CV 247 a new adjuvant product for treating malignant tumour diseases of companion animals. CEELA-2009 Conference, Budapest, Hungary, 2009. – 40. Spee B., Arends B., van den Ingh T.S., Penning L.C., Rothuizen J.: Copper metabolism and oxidative stress in chronic inflammatory and cholestatic liver diseases in dogs. J. Vet. Intern. Med. 20, 1085-1092, 2006.

41. Stowe H.D., Lawler D.F., Kealy R.D.: Antioxidant status of pair-fed labrador retrievers is affected by diet restriction and aging. J. Nutr. 136, 1844-1848, 2006. – 42. Szymańska-Pasternak J., Janicka A., Bober J.: Witamina C jako oręż w walce z rakiem. Onkol. Prak. Klin. 7, 9-23, 2011. – 43. Taylor R.J.F., Worden A.N., Waterhouse C.E.: The diet of sledge dogs. Br. J. Nutr. 13, 1-16, 1959. – 44. Teare J.A., Krook L., Kallfelz F.A., Hintz H.F.: Ascorbic acid deficiency and hypertrophic osteodystrophy in the dog: a rebuttal. Cornell Vet. 69, 384-401, 1979. – 45. Thongsoi N., Charoenvisal N., Rattanapinyopitak K., Teewasutrakul P., Poungshompoo S., Rungsipipat A.: Megadose vitamin C induced necrosis in canine mammary adenocarcinoma. Proceedings, The 15th Congress of FAVA, Bangkok, Thailand, 355-356, 2008. – 46. Thongsoi N., Charoenvisal N., Rattanapinyopituk K., Teewasutrakul P., Rungsipipat A.: Severe degranulation effect from massive tumor necrosis in mast cell tumor dogs after megadose vitamin C therapy. Proceedings, The 15th Congress of FAVA, Bangkok, Thailand, 357-358, 2008. – 47. Todorova I.: Effects of chemotherapy alone and chemotherapy combined with antioxidants in dogs with mammary gland carcinoma. Bulg. J. Vet. Med. 14, 45-56, 2011. – 48. Todorova I., Dinev D.: Comparison of the intensity of oxidative stress during chemotherapy alone and chemotherapy combined with antioxidant therapy in spontaneous mammary tumours in dogs. Revue Méd. Vét. 161, 43-48, 2010. – 49. Twedt D.C.: Applications of nutraceutical antioxidants in veterinary medicine. 81st Annual Western Veterinary Conference, Las-Veges, NV, USA, 2009. – 50. Van Dyke K.: Multi-faceted method to repress reproduction of latent viruses in humans and animals (dane niepublikowane).

51. Wang S., Berge G.E., Sund R.B.: Plasma ascorbic acid concentrations in healthy dogs. Res. Vet. Sci. 71, 33-35, 2001. – 52. Yu S., Gross K.L.: Moderate dietary vitamin C supplement does not affect urinary oxalate concentration in cats. J. Anim. Physiol. Anim. Nutr. 89, 428-429, 2005. – 53. Yu S., Paetau-Robinson I.: Dietary supplements of vitamins E and C and beta-carotene reduce oxidative stress in cats with renal insufficiency. Vet. Res. Commun. 30, 403-413, 2006.