BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Małe zwierzęta
Hiperwitaminoza A u kotów – choroba zapomniana?
lek. wet. Anna Łojszczyk-Szczepaniak
dr n. wet. Renata Komsta
lek. wet. Piotr Twardowski
Hiperwitaminoza A w dalszym ciągu bywa spotykana u kotów, pomimo rosnącej popularności żywienia zwierząt karmami komercyjnymi. Choroba pojawia się zazwyczaj między drugim a dziewiątym rokiem życia i najczęściej rozwija się przez dłuższy czas. Nie wykazano predyspozycji płciowej i rasowej. Mało charakterystyczne pierwsze objawy kliniczne często utrudniają rozpoznanie choroby. Może pojawić się zmiana zachowania zwierzęcia, objawy neurologiczne oraz zaburzenia poruszania się. Badanie radiologiczne i badania laboratoryjne krwi pozwalają na ustalenie rozpoznania. Chorobę należy różnicować z mukopolisacharydozą, spondylozą i zmianami pourazowymi.
Summary
Hypervitaminosis A in cats – a forgotten disease?
Hypervitaminosis A is still seen in cats despite increased use of commercial pet foods. Most affected animals are two to nine years old. The disease most commonly develops over a long period. No breed or gender predilection has been recognized. The initial non-specific clinical signs often hinder diagnosis. Changes in animals’ behavior, neurological signs and lameness may be seen. The disease can usually be diagnosed on the basis of radiographic and laboratory findings. Hypervitaminosis A should be differentiated from mucopolysaccharidosis, spondylosis and posttraumatic skeletal lesions.
Key words: cat, hypervitaminosis A, mucopolysaccharidosis, spondylosis
Niekorzystny wpływ spożywania dużych ilości witaminy A na zdrowie kotów jest znany od kilkudziesięciu lat. Po raz pierwszy został opisany w 1964 roku przez Seawrighta, choć zmiany układu kostnego towarzyszące tej chorobie znane były już wcześniej (3). Początkowa nazwa „deforming cervical spondylosis” nawiązywała do rozrostów kostnych w szyjnym odcinku kręgosłupa, łatwych do zauważenia na zdjęciu rentgenowskim oraz w badaniu sekcyjnym. Badania rozpoczęte w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, także eksperymentalne, przeprowadzone zarówno na zwierzętach młodych, jak i dorosłych, pozwoliły ustalić jej etiologię (1, 4, 12, 14).
Udowodniono, że stężenie tej witaminy potrzebne do wywołania toksemii u szczurów, kotów i psów wynosi powyżej 20 000 µg/kg, co stanowi około 10 razy więcej niż u innych gatunków, w tym człowieka (7). U kotów najczęstszą przyczyną choroby jest długotrwałe karmienie surową wątrobą wołową lub intensywne podawanie suplementów zawierających witaminę A (4, 6, 9, 13). W etiologii choroby brane są też pod uwagę indywidualne predyspozycje (11).
Choroba pojawia się zazwyczaj u kotów między drugim a dziewiątym rokiem życia (6, 9, 14). Nie wykazano predyspozycji płciowej i rasowej do jej występowania (5, 6, 11).