W ostatnich latach wśród właścicieli psów i kotów bardzo wzrosła świadomość możliwości zastosowania odpowiedniego leczenia w celu wyeliminowania lub ograniczenia problemów zachowania ich czworonogów. W związku z tym zaburzenia behawioralne stają się nierzadką przyczyną wizyt psów i kotów w gabinetach weterynaryjnych. Powoduje to konieczność wprowadzenia znajomości zasad stosowania leków psychotropowych do praktyki lekarsko-weterynaryjnej.

Leki zmieniające zachowanie zwierząt są bardzo pomocne w leczeniu zaburzeń behawioralnych, powinny być jednak stosowane jako element uzupełniający, a nie zastępujący terapię behawioralną. Zastosowanie wyłącznie terapii farmakologicznej bez odpowiednich ćwiczeń i zmiany postępowania właściciela w stosunku do zwierzęcia skutkuje nawrotem zaburzenia po zakończeniu podawania leków.

Dobór odpowiedniego leku psychotropowego przez lekarza weterynarii powinien odbywać się w oparciu o ocenę i rozpoznanie zaburzenia zachowania przez zoopsychologa, behawiorystę. Dlatego dla osiągnięcia pozytywnych wyników terapii zaburzeń zachowania zwierząt kluczowe znaczenie ma ścisła współpraca lekarzy weterynarii z zoopsychologami.

Ogólne zasady stosowania leków psychotropowych

1. Większość leków psychotropowych nie została zarejestrowana do stosowania u psów i kotów. Są to leki dla ludzi, które z braku odpowiedników weterynaryjnych mogą być stosowane u zwierząt i przed rozpoczęciem farmakoterapii należy wyjaśnić to właścicielom.

2. Terapia lekami psychotropowymi jest długotrwała i powinna trwać kilka miesięcy. Terapia trwająca 1-3 tygodnie ma niewielki wpływ regulacyjny i po odstawieniu leku następuje natychmiastowy nawrót objawów. Terapia od 3 do 6 miesięcy ma działanie regulacyjne i powoduje stabilizację poprawy, a po odstawieniu leku nawrót objawów może nastąpić po kilku tygodniach. Terapia trwająca ponad 6 miesięcy wpływa na transkrypcję genową i strukturę połączeń neuronalnych, pozostawiając trwały efekt. Farmakoterapia powinna trwać tym dłużej, im poważniejsze jest zaburzenie zachowania. Przy zaburzeniach nastroju, zaburzeniach emocjonalnych oraz dysfunkcji schematów poznawczych leczenie powinno trwać powyżej 6 miesięcy. Terapia zaburzeń motorycznych oraz opartych o reakcje wegetatywne zwykle trwa od 3 do 6 miesięcy. Farmakoterapię powinno się kontynuować przez miesiąc od chwili ustąpieniu objawów (7).