Diagnostyka obrazowa
Rozedmowe zapalenie pęcherza moczowego – wyzwanie dla diagnosty
dr n. wet. Tadeusz Narojek1
lek. wet. Robert Żurawski2
Zapalenie pęcherza moczowego z wytworzeniem się gazu w jego wnętrzu – emphysematous cystitis – to wyjątkowo rzadko rozpoznawana choroba, opisywana w pojedynczych publikacjach. Rozpoznanie tej przypadłości może być kłopotliwe właśnie ze względu na dualizm obrazu i obecność gazu w pęcherzu. Dlaczego?
Summary
Emphysematous cystitis – a diagnostic challenge
Emphysematous cystitis, i.e. inflammation of the urinary bladder with gas formation within the bladder, is an extremely rare bladder disease described in few publications. Ambiguity of the clinical presentation and the presence of gas in the bladder make the diagnosis of this illness difficult. Why?
Key words: emphysematous cystitis, ultrasonography, radiography, pneumocystography
Obrazowanie pęcherza moczowego stało się oczywistą domeną badania ultradźwiękowego. Badanie obszarów jamy brzusznej wypełnionych gazem zawsze stawia diagnostę przed nie byle jakim dylematem. Odbicie wiązki ultradźwiękowej może nastąpić w przypadku obecności minerałów lub gazu w badanej strukturze. Wykonujący badanie nigdy nie wie, jaka może być przyczyna takiego stanu. Obecność złogów w pęcherzu moczowym może w podobny sposób spowodować odbicie wiązki ultradźwiękowej jak obecność gazu.
Opis przypadków
Przypadek 1.
Do kliniki zgłosił się właściciel siedmioipółletniego samca rasy bullmastiff z objawami krwiomoczu. Czasami jednak mocz był koloru brązowego. Ponadto właściciel zgłaszał fakt wydostawania się gazu z cewki moczowej podczas mikcji. Ogólne samopoczucie w ocenie właściciela zwierzęcia było dobre, apetyt był zachowany. Temperatura ciała wynosiła w dniu badania 38,9°C. Podczas badania palpacyjnego nie stwierdzono napięcia powłok brzusznych. Badając jednak okolicę pęcherza moczowego, zaobserwowano jego tkliwość. W badaniu per rectum rozpoznano powiększenie i tkliwość gruczołu krokowego.
W obrazie ultrasonograficznym uwidoczniono silne odbicia wiązki ultradźwiękowej z wnętrza pęcherza moczowego (ryc. 1). Były one na tyle mocne, że ocena wnętrza pęcherza była niemożliwa. W celu dalszej diagnostyki różnicowej podjęto decyzję o wykonaniu badania z wykorzystaniem promieni X. Na przeglądowym zdjęciu rentgenowskim zaobserwowano nieregularne przejaśnienia, wskazujące na obecność gazu wewnątrz pęcherza moczowego. Przejaśnienia te były najintensywniejsze w ścianie. Wykluczono równocześnie obecność cieniujących złogów w pęcherzu moczowym (ryc. 2). Ocena stanu ściany pęcherza moczowego skłoniła badającego do wykonania pneumocystografii. Wprowadzenie cewnika pozwoliło z jednej strony na pobranie moczu do analizy laboratoryjnej, z drugiej – na usunięcie moczu z pęcherza i wprowadzenie powietrza do jego wnętrza. W badaniu kontrastowym stwierdzono dość równomierne (od 9 do 14 mm) pogrubienie ściany pęcherza moczowego oraz znaczną ilość gazu w ścianie pęcherza moczowego (ryc. 3).