Gastroenterologia
Przydatność oznaczania stężenia kwasów żółciowych w chorobach wątroby u psów
dr hab. Andrzej Rychlik prof. UWM
lek. wet. Karolina Petrykowska
Oznaczanie kwasów żółciowych jest czułym testem służącym do diagnostyki chorób wątroby i dróg żółciowych, szczególnie jeżeli chodzi o uszkodzenia w obrębie strefy bramno-żółciowej i wrodzone zespolenia wrotno-oboczne. Całkowite stężenie kwasów żółciowych na czczo i po stymulacji pokarmowej powinno być zawsze analizowane w połączeniu z innymi badaniami dodatkowymi wątroby. Rozpoznania nie możemy ustalać na podstawie analizy wyników samego testu, może z wyjątkiem wrodzonego zespolenia wrotno-obocznego. Pewne rozpoznanie w chorobach wątroby (z nielicznymi wyjątkami) możemy ustalić jedynie na podstawie biopsji.
Summary
Usefulness of serum bile acid testing in liver diseases in dogs
The determination of SBA (serum bile acid) concentration is a sensitive test in the work-up of liver and biliary tract disease, especially in conditions associated with damage to the periportal zone (zone I) of the acinus and in congenital portosystemic shunts (PSS). Total SBA concentration, fasting and postprandial, should be analyzed together with other biochemical liver tests. A diagnosis cannot be made solely on the basis of laboratory tests, perhaps except congenital PSS. With few exceptions, a reliable diagnosis can only be made after a liver biopsy.
Key words: dog, bile acids, liver diseases
Badania laboratoryjne stosowane w rozpoznawaniu chorób wątroby można podzielić na trzy etapy (grupy). We wstępnym procesie rozpoznania oznaczamy aktywność enzymów wątrobowych wskaźnikowych (aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej), które odzwierciedlają stopień uszkodzenia hepatocytów. Niezbędna jest również ocena enzymów strefy bramno-żółciowej*, które są wykładnikiem procesów przewlekłych i cholestatycznych (fosfataza zasadowa i w mniejszym stopniu gammaglutamylotranspeptydaza). W celu zwiększenia swoistości i czułości badania najlepiej oznaczać wszystkie wymienione enzymy. Powyższe badania należy uzupełnić o badania hematologiczne, a w pewnych przypadkach o badanie moczu i kału.
Następną grupą parametrów, które trzeba oznaczyć w procesie diagnostycznym chorób wątroby, są testy czynnościowe. Badania te mają duże znaczenie w rokowaniu. Największą wartość diagnostyczną mają analizy oceniające trzy podstawowe funkcje tego narządu, tzn. syntezę, wydzielanie i resorpcję. Do tej grupy testów należy oznaczanie stężeń kwasów żółciowych (KŻ), amoniaku i bilirubiny. W powszechnej praktyce weterynaryjnej oznacza się również parametry oceniające tylko funkcję syntezy hepatocytów, np. stężenie albumin, mocznika, cholesterolu.
