Małe zwierzęta
Padaczka. Cz. I. Wstęp, patomechanizm, klasyfikacja
lek. wet. Aneta Bocheńska1
dr n. wet. Miłosława Kwiatkowska1
lek. wet. Tomasz Monowid1
lek. wet. Karolina Petrykowska2
Epizody drgawkowe to ciągle jedno z najczęściej występujących zaburzeń neurologicznych w medycynie weterynaryjnej zwierząt towarzyszących. Szacuje się, że u ok. 5-6% psów występuje przynajmniej jeden napad drgawkowy w życiu.
Summary
Epilepsy. Part 1. Introduction, pathomechanism and classification
Epilepsy is the most common neurological disorder in dogs. Seizures are transient symptoms of abnormal, excessive or synchronous neuronal activity in the brain. Canine epilepsy can be etiologically defined as idiopathic or symptomatic. Epileptic seizures may be classified as focal with or without secondary generalization, or as primary generalized. In some breeds there is a strong suspicion of an underlying genetic factor.
Key words: idiopathic epilepsy, seizures, canine epilepsy
Międzynarodowa Liga Przeciwko Padaczce – The International League Against Epilepsy (ILAE) – zdefiniowała napad drgawkowy jako nagłą, przemijającą, synchroniczną aktywność komórek nerwowych, powstającą w wyniku nadmiernego lub nieprawidłowego pobudzenia. Padaczka została określona jako zaburzenie mózgu, które charakteryzuje się trwałą predyspozycją do występowania napadów drgawkowych. Napad drgawkowy jest określany jako zaburzenie funkcji mózgu (zaburzenie funkcjonalne) będące wynikiem nieprawidłowej czynności bioelektrycznej neuronów korowych przodomózgowia.
Powszechnie uważa się, że napad padaczkowy jest przejawem zachwiania równowagi pomiędzy procesami hamowania a pobudzania. Szczególną rolę przypisuje się układowi neuronów GABA-nergicznych, wytwarzających główny neuroprzekaźnik hamujący – kwas gamma-aminomasłowy (GABA) – oraz upośledzeniu funkcji receptorów GABAA i GABAB. Przyjmuje się, że właśnie to upośledzenie w tym układzie lub też niedobór GABA może być jednym z ważniejszych czynników patogenetycznych padaczki.
Znaczenie mają także zaburzenia w innych układach neuroprzekaźników i neuromodulatorów. Oprócz GABA hamującą funkcję pełnią też aminokwasy, takie jak glicyna i tauryna. Należy również pamiętać, że zaburzenia w układach cholinergicznym, katecholaminergicznym oraz serotoninergicznym mają znaczenie w procesie powstawania drgawek. Zmniejszenie stężenia amin katecholowych i zaburzenia przekaźnictwa w układach noradrenergicznym i dopaminergicznym powodują obniżenie tak zwanego progu drgawkowego, co sprzyja powstawaniu i rozprzestrzenianiu się drgawek. Drgawki mogą być wywołane przez zaburzenia na poziomie przekaźników II rzędu – cAMP, cGMP, adenozyna (np. zablokowanie receptorów adenozynowych).