BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Choroba cushinga
Atypowy zespół Cushinga u psów
lek. wet. Paulina Lis
dr hab. Jarosław Popiel prof. nadzw.
dr n. wet. Agnieszka Cekiera
Nadczynność kory nadnerczy, obok niedoczynności tarczycy, to jedna z najczęstszych endokrynopatii występujących u psów w średnim wieku oraz starszych. W literaturze coraz częściej pojawiają się jednak doniesienia o występowaniu u psów również zespołu tzw. pseudo-Cushinga (ang. occult hyperadrenocorticism, occult HAC, atypical HAC). Jest to problem, który – pomimo dotychczas nieudowodnionego istnienia – znacznie komplikuje rozpoznawanie, co z kolei powoduje, że jego trafność może budzić wątpliwości.
Summary
Atypical Cushing’s Syndrome in dogs
The term ‘atypical Cushing’s syndrome’ has only recently been introduced to veterinary medicine. It is a disease classified as alopecia X, caused by excessive secretion of adrenal-dependent sex hormones. It is often very difficult for practitioners to diagnose. It occurs in middle-aged to older dogs and is often masked by symptoms of chronic systemic diseases, making both diagnosis and treatment a challenge.
Key words: hyperadrenocorticism, atypical Cushing’s syndrome, occult hyperadrenocorticism, alopecia X, symmetrical alopecia
O zespole pseudo-Cushinga mówimy w sytuacji gdy u psa występują objawy kliniczne i(lub) wyniki badań laboratoryjnych charakterystyczne dla typowej nadczynności kory nadnerczy, jednak wyniki badań rutynowo stosowanych jako złoty standard diagnostyczny (test stymulacji ACTH, test hamowania małą dawką deksametazonu) okazują się niejednoznaczne (3).
Warto także nadmienić, że rasami predysponowanymi do występowania zespołu pseudo-Cushinga są rasy północne, chow chow i szpice miniaturowe (6), a podłoże jest zwykle związane z występowaniem guza nadnerczy (ang. ADH – adrenal-dependent hyperadrenocorticism), w przeciwieństwie do typowego zespołu Cushinga, który ma z reguły swoje źródło w przysadce mózgowej (ang. PDH – pituitary-dependent hyperadrenocorticism) (15).
Etiologia
Etiopatogeneza zespołu pseudo-Cushinga nie została jak dotąd jednoznacznie wyjaśniona. Istnieje hipoteza mówiąca o tym, że jest on wywołany przez przekierowanie szlaków syntezy kortyzolu i aldosteronu w kierunku nadprodukcji nadnerczowozależnych hormonów płciowych (3).
Istotne jest, by prawidłowo określić źródło hormonów płciowych powodujących objawy dermatologiczne, ponieważ mogą być one produkowane zarówno w nadnerczach, jak i poza nimi. Wzrost stężenia estrogenów lub progesteronu może mieć swoje źródło w sekr...