Małe zwierzęta
O czym warto pamiętać w zespole suchego oka. Cz. II. Rozpoznawanie, leczenie i powikłania
lek. wet. Aleksandra Tomkowicz
dr n. wet. Beata Degórska
lek. wet. Jan Frymus
prof. dr hab. Marek Galanty
Zespół suchego oka można rozpoznać, wykonując prosty test polegający na pomiarze produkcji łez. Leczenie, choć wymaga zaangażowania ze strony właściciela, zazwyczaj jest skuteczne i pozwala na zachowanie wzroku oraz komfortu pacjenta. Artykuł jest poświęcony rozpoznawaniu, leczeniu oraz występowaniu powikłań. Pierwsza część, dotycząca etiologii i występowania, ukazała się w MW 1/2017.
SUMMARY
Points to remember about dry eye syndrome. Part 2. Diagnosis, treatment and complications
Dry eye syndrome can be diagnosed with a simple test serving to quantify tear film production. Although treatment requires hard work from the owners, it is usually effective and preserves both vision and the patient’s comfort. This second article in the cycle talks about diagnosis, treatment and potential complications of this disease.
Key words: dry eye syndrome, cyclosporine A, ophthalmology
Suche zapalenie rogówki i spojówki może być powodowane między innymi przez naciek limfocytarno-plazmocytarny w gruczole łzowym, zaburzenia endokrynologiczne, choroby zakaźne, leki oraz działania jatrogenne (14, 17, 19). Występuje niezależnie od wieku, rasy lub płci zwierzęcia. Ze względu na obecność wysięku barwy zielonożółtej często mylone jest z infekcją bakteryjną (ryc. 1). Zastosowanie miejscowo antybiotyku przynosi krótkotrwałą poprawę, która jest skutkiem działania jego nośnika, czyli nawilżania rogówki. Ustalenie rozpoznania nie wymaga specjalistycznego sprzętu, a jedynie pasków mierzących produkcję łez. Leczenie, często konieczne do końca życia pacjenta, przynosi wymierne korzyści. Jak w przypadku każdej innej choroby, możliwe są powikłania, choć przy leczonym zespole suchego oka zdarzają się one rzadko. Niektóre zostały opisane tylko w pojedynczych przypadkach.
Rozpoznawanie
Zespół suchego oka wynikający ze zbyt niskiej produkcji frakcji wodnej łez rozpoznaje się, wykonując test łzowy Schirmera. Komercyjnie dostępny pasek umieszcza się w worku spojówkowym bliżej kąta bocznego na 60 sekund. W przypadku nadmiernego mrugania zaleca się przymknięcie powiek. Nie należy wówczas wywierać nacisku na miejsce położenia gruczołu łzowego, gdyż można w ten sposób stymulować produkcję łez, co może prowadzić do zafałszowania wyników. Kluczowe jest wykonanie testu łzowego na początku badania okulistycznego, przed podaniem jakichkolwiek leków do worka spojówkowego. Na trzy godziny przed badaniem nie powinno się stosować żadnych leków miejscowo. Pasek chłonie łzy, a podziałka na nim umożliwia odczytanie wyniku. Zespół suchego oka występuje w przypadku produkcji łez mniejszej niż 15 mm/min. Jeśli wynik testu mieści się w przedziale 11-14 mm/min, mowa jest o wczesnym zespole suchego oka lub jego podklinicznej formie. Wynik 6-10 wskazuje na zespół suchego oka o średnim nasileniu, a wynik poniżej 5 mm/min na jego poważne nasilenie (9).
