Małe zwierzęta: dermatologia
Łysienie X – rozpoznawanie i leczenie psa rasy alaskan malamute. Opis przypadku
dr n. wet. Dorota Pomorska-Handwerker1
dr n. wet. Agnieszka Pomorska-Zniszczyńska2
Łysienie X (opisywane również jako alopecia X, pseudo-Cushing, dermatoza odpowiadająca na kastrację, łysienie odpowiadające na podawanie hormonu wzrostu) jest chorobą stosunkowo często występującą u miniaturowych pudli, ras nordyckich oraz psów o „pluszowej” sierści (1). Wyłysienia pojawiają się zarówno u samic, jak i u samców, młodych dorosłych (1-5 lat), niezależnie od tego, czy były sterylizowane/kastrowane (1, 2).
SUMMARY
Alopecia X – diagnosis and treatment recommendations in dog. Case report
This article describes the clinical case of an Alaskan Malamute dog diagnosed with alopecia X and hypothyroidism on the basis of history, clinical symptoms and a number of accessory tests (thyroid hormone levels, ACTH stimulation, histopathological examination of biopsy specimen). L-thyroxine, melatonin, trilostane and castration were used in the treatment. No satisfactory results were achieved. The etiology and pathogenesis of alopecia X are still unknown. Although it is considered a cosmetic disease, the owners of affected dogs are often desperate to improve their dogs’ hair and seek professional veterinary treatment.
Key words: Alopecia X, pseudo-Cushing
Etiopatogeneza choroby jest wieloczynnikowa i nie została jeszcze do końca wyjaśniona (5). Potwierdzono, że u chorych psów ma miejsce nieprawidłowa steroidogeneza, obserwuje się u nich podwyższone stężenie 17-hydroksyprogesteronu (17-OHP) w surowicy, ale również łagodnie podwyższone stężenie kortyzolu, co może naśladować naturalnie występujący przysadkowy adrenokortycyzm (2). Postuluje się również, że może być to łagodna postać hiperadrenokortycyzmu przysadkowego związanego z rasą (szpice miniaturowe i rasy nordyckie).
Objawy kliniczne to częściowe lub całkowite wyłysienia szyi, ogona, okolicy krzyżowej, ud. Zmiany nie dotyczą kończyn i głowy. Dodatkowo skóra może ulegać przebarwieniu, szczególnie w miejscach wyłysień (4). Rozpoznanie opiera się na wykluczeniu endokrynopatii, takich jak niedoczynność tarczycy oraz nadczynność kory nadnerczy (zespół Cushinga) (4, 5). Obecnie zalecane metody leczenia to kastracja oraz stosowanie melatoniny, trilostanu, hormonu wzrostu, mitotanu lub octanu medroksyprogesteronu, ich skuteczność jest jednak zmienna lub jedynie częściowa (6, 7, 10). Choć łysienie X uważane jest za chorobę kosmetyczną, właściciele psów, których dotyczy problem, często są zdesperowani, aby poprawić stan okrywy włosowej swoich zwierząt przez leczenie.
