Znieczulenie ogólne wziewne jest najbardziej kontrolowalnym i najszybciej odwracalnym procesem zniesienia stanu świadomości spośród wszystkich rodzajów anestezji. Dlatego jest tak chętnie wykorzystywane u zwierząt obarczonych dużym ryzykiem powikłań podczas znieczulenia. Trzeba jednak pamiętać, że samo znieczulenie wziewne ma swoje ograniczenia, o których należy wiedzieć, przygotowując pacjenta do operacji. W niniejszym artykule opisano przypadek psa obciążonego dużym ryzykiem powikłań (kategoria ASA 3), który został z powodzeniem poddany znieczuleniu ogólnemu metodą wziewną.

Celem podziału zwierząt przygotowywanych do znieczulenia na kategorie ryzyka według skali ASA (American Society of Anesthesiologists) jest wykrycie tych pacjentów, u których istnieje istotnie wyższe ryzyko wystąpienia powikłań lub śmierci. Dokonywany jest on na podstawie oceny stanu klinicznego oraz badań dodatkowych. Wyróżnia się pięć kategorii według ASA (tab. I). Im wyższa grupa, tym większe ryzyko komplikacji (1). Prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań u zwierząt z grup ASA 3, 4, 5 oraz tych, u których operacje są wykonywane w trybie pilnym, jest dziesięciokrotnie wyższe niż u psów ASA 1 i 2 przygotowywanych do planowych zabiegów (2). Aby wybrać odpowiednią metodę znieczulenia ogólnego, przed znieczuleniem konieczna jest ocena stanu klinicznego i wykrycie współistniejących chorób u pacjenta. W przypadku pacjentów z chorobami wielonarządowymi, którzy są poddawani operacjom inwazyjnym w trybie pilnym, znieczulenie ogólne z wykorzystaniem anestetyków wziewnych jest metodą z wyboru (4). Obecnie najlepszą procedurą jest tzw. znieczulenie zrównoważone, które polega na podawaniu anestetyków drogą iniekcyjną na etapach premedykacji i indukcji, a następnie drogą wziewną na etapie podtrzymania znieczulenia. Metoda ta pozwala na zmniejszenie objętości anestetyków lotnych, co istotnie obniża ryzyko powikłań podczas znieczulenia.

Opis przypadku

Pies samiec rasy foksterier szorstkowłosy w wieku 15 lat został skierowany do Okulistycznej Przychodni Weterynaryjnej w Warszawie z powodu nowotworu lewej gałki ocznej. Według informacji uzyskanych z wywiadu u psa obserwowano silną reakcję bólową, agresywność przy próbie oczyszczenia okolicy oka, a także ospałość, osowiałość i niechęć do ruchu. Właściciel poinformował o problemach z wątrobą oraz sercem u psa, ale nie podał żadnych szczegółów. Nie dysponował również żadną dokumentacją medyczną dotyczącą chorób wyżej wymienionych narządów. Ponadto ze względu na zaawansowany wiek psa i obawy związane ze znieczuleniem właściciel zgodził się na usunięcie chirurgiczne guza dopiero w jego zaawansowanej postaci – silnego rozrostu, intensywnego krwawienia i rozpadu (ryc. 1).