Zaburzenia lękowe stanowią częsty problem behawioralny u psów i kotów. Przykładem zaburzenia lękowego jest fobia dźwiękowa. Zarówno lęk, jak i fobia upośledzają funkcjonowanie zwierzęcia i wymagają interwencji lekarza weterynarii oraz behawiorysty. Leczenie zaburzeń lękowych jest powolnym procesem, obejmującym nie tylko farmakoterapię, ale przede wszystkim terapię behawioralną.

Strach to stan emocjonalny wywoływany konkretnym, potencjalnie szkodliwym bodźcem. Powoduje fizjologiczną reakcję organizmu, obejmującą aktywację układu współczulnego i osi podwzgórze–przysadka–nadnercza, stan pobudzenia i czujności, odruchową reakcję obronną, tak zwaną reakcję walki lub ucieczki (2). Charakterystyczne jest, że oddalenie bodźca powoduje ustąpienie strachu, a nasilenie strachu jest proporcjonalne do zagrożenia. Strach pełni zatem rolę adaptacyjną, umożliwia uczenie się i unikanie niebezpiecznych sytuacji w przyszłości.

Zaburzenia lękowe u psów i kotów stanowią częsty problem behawioralny. Obejmują uogólnione zaburzenia lękowe, specyficzne zaburzenia lękowe oraz fobie.

Lęk występuje niezależnie od bodźców zewnętrznych, jest często wywoływany samym spodziewaniem się niebezpieczeństwa, które może nigdy nie nastąpić. Fobia to silny strach w obecności określonego bodźca, nieadekwatny do sytuacji i oporny na habituację, czyli stopniowe wygaszanie pod wpływem powtarzającej się ekspozycji na bodziec, a wręcz przeciwnie – łatwo poddający się uwrażliwieniu, co oznacza, że bodziec wyzwalający strach staje się coraz bardziej subtelny (5). Wyróżniamy fobie proste i złożone. Przykładem fobii prostej jest fobia dźwiękowa.

Żeby zrozumieć, w jaki sposób strach może przyjąć formę zaburzeń lękowych, należy przyjrzeć się mechanizmowi powstawania strachu. Ciało migdałowate to mała struktura umiejscowiona głęboko w płacie skroniowym, odgrywająca istotną rolę w kodowaniu e...

Istnieją zatem dwie równoczesne drogi przekazywania informacji czuciowej ze zmysłów do ciała migdałowatego – krótsza i szybsza droga wzgórze–ciało migdałowate i dłuższa droga wzgórze–kora mózgowa–ciało migdałowate. Innymi słowy, zwierzę może rozpocząć emocjonalne reagowanie na dany bodziec (np. dźwiękowy), zanim nastąpi kompletne przetworzenie jego reprezentacji poznawczej. W reakcji behawioralnej zwierzęcia w obliczu strachu znaczną rolę odgrywa substancja szara okołowodociągowa – PAG, generująca wrodzone wzorce zachowania właściwe dla danego gatunku (2).