Artykuł przedstawia najczęstsze bakteryjne dermatozy psów, z którymi spotyka się lekarz weterynarii w codziennej praktyce. Zdecydowana większość ropnych zapaleń skóry to wtórne procesy chorobowe wynikające z nadmiernego namnożenia się bakterii będących składnikiem fizjologicznej bioty skóry. Ich leczenie nie powinno ograniczać się do ogólnoustrojowego podawania antybiotyków, ale łączyć terapię miejscową z ogólną.

Klasyfikacja bakteryjnych zakażeń skóry

Ropne zapalenia skóry u psów można klasyfikować w zależności od głębokości zakażenia na powierzchniowe, powierzchowne i głębokie (tab. I). Pod pojęciem ropowice powierzchniowe rozumie się przerost bakteryjny na powierzchni skóry. Do tej grupy zaliczamy ostre sączące zapalenie skóry („hot-spot”), zapalenie fałdów skóry (wyprzenie ropne, intertrigo) oraz ropne zapalenie skórno-śluzówkowe (4, 8). Termin powierzchowne ropne zapalenie skóry dotyczy zakażenia bakteryjnego ograniczonego do warstwy rogowej naskórka, niepenetrującego poniżej jego błony podstawnej. Do tej grupy należą: młodzieńcze zapalenie skóry (liszajec, impetigo), powierzchowne zapalenie mieszków włosowych (folliculitis) oraz ropne zapalenie skóry rozprzestrzeniające się powierzchownie (1, 4, 7). Głębokie ropne zapalenie skóry stanowi zazwyczaj następstwo powierzchownego ropnego zapalenia skóry. Spowodowane jest pojawieniem się zakażenia poniżej warstwy podstawnej naskórka, czyli w skórze właściwej i(lub) tkance podskórnej. Do ropowic głębokich zaliczamy między innymi głębokie zapalenie mieszków włosowych i czyraczność, zapalenie tkanki łącznej (cellulitis) oraz głęboką ropowicę skóry owczarków niemieckich (1, 2, 4, 7).

Etiopatogeneza ropnych zapaleń skóry

Ropne zapalenia skóry w 95% przypadków stanowią wtórne powikłania bakteryjne innych chorób, w szczególności alergicznych (atopowe zapalenie skóry, alergia pokarmowa, APZS) i endokrynologicznych (niedoczynność tarczycy, nadczynność nadnerczy, cukrzyca), a rzadziej immunozależnych (tab. II). W ich przebiegu dochodzi do naruszenia bariery naskórkowej lub zaburzeń czynności układu immunologicznego, co predysponuje do nadmiernego namnożenia się bakterii bytujących na powierzchni skóry oraz ułatwia ich wniknięcie w głąb struktur naskórka (tab. III) (2, 8, 10, 11).

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi ropowic są zmiany w mikrośrodowisku skóry, takie jak wzrost temperatury i wilgotności, nadmierne złuszczanie naskórka i jego uszkodzenia. Pojawiają się one w następstwie zaburzeń rogowacenia (łojotok) lub miejscowego stanu zapalnego powstałego na skutek ocierania się o siebie fałdów skóry albo samouszkodzeń wywołanych świądem (4, 11).