Film łzowy odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu przeziernej i zdrowej rogówki. Występują dwa rodzaje zespołu suchego oka – ilościowy i jakościowy. Ilościowy jest spowodowany obniżoną produkcją frakcji wodnistej lub jej brakiem. Zaburzenia produkcji warstwy mucynowej bądź lipidowej skutkują powstaniem jakościowo upośledzonego filmu łzowego. Oba rodzaje wymagają leczenia, by nie doszło do rozwinięcia się takich objawów klinicznych jak pigmentacja rogówki albo neowaskularyzacja.

Film łzowy jest najbardziej zewnętrzną strukturą pokrywającą rogówkę (3). Ma za zadanie nie tylko ochraniać rogówkę, ale także ją odżywiać. Wszelkie zaburzenia dotyczące filmu łzowego skutkują rozwinięciem się takich objawów klinicznych jak neowaskularyzacja albo pigmentacja rogówki. Film łzowy składa się z warstwy mucynowej, wodnej i lipidowej. W związku z przenikaniem się dwóch pierwszych warstw niektórzy autorzy proponują je połączyć i przedstawiają teorię dwuwarstwowego filmu łzowego (2).

Frakcja mucynowa jest produkowana przez komórki kubkowe znajdujące się głównie w sklepieniu spojówki, czyli w miejscu, gdzie spojówka powiek łączy się ze spojówką gałki ocznej. Frakcja wodna produkowana jest przez gruczoł łzowy i gruczoł łzowy dodatkowy – znajdujący się w trzeciej powiece. Najbardziej zewnętrzna frakcja lipidowa łez produkowana jest przez gruczoły występujące w powiekach – gruczoły Meiboma oraz Zaiss i Molla. Wszelkie nieprawidłowości składu i ilości wydzielania poszczególnych warstw skutkują suchym zapaleniem spojówki i rogówki, czyli zespołem suchego oka. Przyczyny tej choroby przedstawiono w tab. I.

Rozpoznawanie nieprawidłowości filmu łzowego, oprócz klasycznej oceny odblasku rogówki i wykonania testu łzowego (test Schirmera), opiera się także na badaniu jego stabilności, czyli teście przerwania ciągłości filmu (BUT – break up time), oceniającym jakość produkowanych łez. Istnieje też możliwość pomiaru osmolarności łez dzięki komercyjnie dostępnym urządzeniom (np. Tearlab), jednak ze względu na ich koszt są one rzadko stosowane w medycynie weterynaryjnej. Zmniejszona osmolarność filmu łzowego wynika ze zmian w jego składzie, a co za tym idzie – z niestabilności filmu łzowego.

Test BUT polega na zakropleniu do worka spojówkowego 1% fluoresceiny, a następnie zamknięciu i otwarciu powiek w celu rozprowadzenia barwnika. W efekcie uwidaczniamy barwnik równomiernie rozprowadzony na powierzchni rogówki. Test polega na liczeni...