Choroba zwyrodnieniowa zastawek (endokardioza) to najczęstsza choroba serca psów, w szczególności ras małych i średnich. Zmiany zwyrodnieniowe na zastawkach pojawiają się z czasem, a średni wiek w momencie rozpoznania choroby wynosi dziewięć lat. Endokardioza ma charakter postępujący, przez co często wymaga podawania coraz większych dawek leków moczopędnych w celu ograniczenia skutków zastoinowej niewydolności serca. Ze względu na to, że choroba często dotyczy zwierząt w wieku średnim i starszych, na jej przebieg nierzadko mają wpływ choroby współistniejące. Wykrycie tych chorób może znacząco pomóc w spowolnieniu rozwoju choroby serca.

Wprowadzenie

W kardiologii weterynaryjnej trudno o dokładniej opisaną chorobę niż choroba zwyrodnieniowa zastawek (endokardioza, ang. degenerative mitral valve disease, DMVD). Wiele publikacji poświęcono jej rozpoznawaniu i określaniu stopnia jej zaawansowania, a w ostatnich latach coraz więcej dyskusji toczy się nad optymalnymi sposobami jej leczenia. Jednocześnie stosunkowo mały akcent kładzie się na monitorowanie pacjentów z zaawansowaną DMVD, która z racji swojego charakterystycznego przebiegu musi się pogłębiać. W poniższym artykule pragniemy zwrócić uwagę Czytelników na znaczenie chorób towarzyszących DMVD, ponieważ może zdarzyć się, że to właśnie one będą przyczyną nieskuteczności leczenia niewydolności serca (określanej niekiedy jako oporność na diuretyki).

Opis przypadku

Edek jest 11-letnim samcem rasy chihua­hua o masie ciała 5 kg, leczonym kardiologicznie od marca 2018 r., kiedy trafił do lecznicy z podejrzeniem obrzęku płuc.

Pierwsze badanie i wstępne leczenie

Pierwszą wizytę skrócono z uwagi na duszność. W badaniu przedmiotowym stwierdzono przyspieszenie oddechów, obustronne trzeszczenia w przednich i dolnych polach płucnych, a także szmer sercowy lewostronny skurczowy koniuszkowy o intensywności 5/6 oraz prawostronny skurczowy koniuszkowy o intensywności 3/6. Wykonano także przeglądowe badanie echokardiograficzne, w którym stwierdzono cechy DMVD (zmiany zarówno na zastawce dwudzielnej, jak i trójdzielnej) oraz przeciążenia objętościowego lewej komory wraz ze znacznego stopnia powiększeniem lewego przedsionka (wybrane parametry pierwszego badania echokardiograficznego pacjenta zamieszczono w tab. I). W badaniu ultrasonograficznym TFAST stwierdzono cechy obrzęku płuc (liczne artefakty linii B). Ustalono rozpoznanie DMVD w stadium C według ACVIM (kryteria ACVIM dotyczące stopniowania nasilenia DMVD zamieszczono w tab. II). Pacjenta przyjęto na kilkugodzinną hospitalizację, założono dojście dożylne i podano pimobendan oraz furosemid dożylnie. Po tlenoterapii uzyskano wyraźną poprawę kliniczną. Właścicielka zdecydowała o kontynuowaniu leczenia w domu, pacjent został więc wypisany ze szpitala z zaleceniami podawania pimobendanu doustnie w dawce 1,25 mg (0,25 mg/kg) trzy razy dziennie, torasemidu 0,75 mg (0,15 mg/kg) raz dziennie oraz furosemidu 10 mg raz dziennie (2 mg/kg po 12 godzinach od podania torasemidu).