BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Kardiologia
Niedoczynność tarczycy u psów oraz jej wpływ na pracę serca
dr n. wet. Marta Parzeniecka-Jaworska
lek. wet. Oktawia Szpinda
Hormony tarczycy mają duży wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, a wszelkie zaburzenia w ich aktywności istotnie oddziałują między innymi na układ sercowo-naczyniowy. Na skutek niewłaściwego wydzielania hormonów tarczycy dochodzi na przykład do zmian częstotliwości pracy serca, kurczliwości mięśnia sercowego oraz nieprawidłowości hemodynamicznych w krążeniu obwodowym.
Tarczyca jest gruczołem endokrynnym przylegającym bezpośrednio do tchawicy w przedniej części szyi tuż poniżej krtani. Gruczoł ten u ssaków jest nieparzysty i składa się z dwóch zrośniętych ze sobą płatów – prawego oraz lewego, które zbudowane są z komórek nabłonka pęcherzykowego (tyreocytów) i z komórek C (9). Funkcją tyreocytów jest wytwarzanie tyroksyny (3,3’,5,5’-tetrajodotyronina, T4) – hormonu macierzystego dla pozostałych hormonów tarczycy. Uwolniona tyroksyna pod wpływem enzymów monodejodynaz jest przekształcana do 3,3’,5-trijodotyroniny (T3) – hormonu biologicznie czynnego, oraz odwrotnej 3,3’,5-trijodotyroniny (rT3) – formy nieaktywnej (9). Komórki C są zaliczane do rozsianego układu komórek endokrynnych – DNES (diffuse neuroendocrine system). Ich rolą jest wydzielanie kalcytoniny (CT) oraz peptydów wykazujących działanie auto- (hormon po uwolnieniu z komórki oddziałuje na nią), para- (hormon po uwolnieniu z komórki oddziałuje na okoliczne komórki bez udziału krwiobiegu) oraz endokrynne (hormony wydzielane są do krwi), dzięki którym regulowane jest funkcjonowanie tyreocytów (19).
Wydzielanie hormonów tarczycy regulowane jest przez przysadkę oraz podwzgórze. Podwzgórze produkuje hormon tyreoliberynę (TRH – thyrotropin-releasing hormone). Stymuluje ona komórki tyreotropowe przysadki do produkcji hormonu tyreotropowego (TSH thyroid-stimulating hormone), który z kolei stymuluje tarczycę do produkcji oraz uwalniania hormonów do krwiobiegu (6, 20). Hormony te po uwolnieniu są w znacznej ilości wiązane przez białka nośnikowe i w takiej postaci transportowane. Wolna tyroksyna (fT4) stanowi 0,05% całkowitej ilości T4 w osoczu, a wolna trijodotyronina 0,5% całkowitej ilości T3 (6). Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a do ich najważniejszych zadań należą: pobudzanie metabolizmu, oddziaływanie na przemianę białek, tłuszczów, węglowodanów oraz witamin, regulacja temperatury ciała, wpływ na wydzielanie oraz degradację hormonów, udział w rozwoju układu nerwowego w okresie okołoporodowym, wpływ na gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, wpływ na dojrzewanie płciowe. Ponadto hormony tarczycy odpowiadają za wzrost mięśni, kości oraz chrząstek nasadowych. Ich niedobór u młodych zwierząt skutkuje karłowatością (6, 9).