Rak płaskonabłonkowy jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym palców u psów. Charakteryzuje się szybkim, agresywnym rozrostem i naciekaniem na otaczające tkanki. Rak płaskonabłonkowy palca nierzadko tworzy przerzuty do przynależnych węzłów chłonnych oraz płuc. Postępowanie chirurgiczne może obejmować częściową amputację stopy lub dłoni, amputację pojedynczego członu palcowego albo amputację całej kończyny. W artykule opisano przypadek kliniczny raka płaskonabłonkowego palca u 13-letniej suki rasy sznaucer olbrzym.

Wstęp

Zmiany rozrostowe okolicy dłoni lub stopy są coraz częściej spotykaną chorobą ortopedyczną u psów. Wyróżniamy wśród nich procesy zapalne, zmiany nienowotworowe, łagodne rozrosty nowotworowe oraz nowotwory złośliwe. Te ostatnie w populacji zwierząt dotkniętych zmianami rozrostowymi członów palcowych występują z prewalencją 53,5-81% (5, 9, 14). Rak płaskonabłonkowy (SCC – squamous cell carcinoma) jest najczęściej spotykanym nowotworem złośliwym palca u psów. Komórki nowotworowe wywodzą się z nabłonka wału podpaznokciowego. Rak płaskonabłonkowy palca jest rozrostem miejscowo złośliwym z możliwością przerzutowania do przynależnych węzłów chłonnych i płuc (10, 11). Choroba ta zwykle dotyka psy w wieku około dziesięciu lat (1). Współczesna literatura zwraca uwagę na predyspozycje rasowe do występowania raka płaskonabłonkowego palca. Są to najczęściej sznaucery, rottweilery, pudle, labradory oraz owczarki francuskie briardy (4, 8, 12). Sugeruje się, że geny odpowiedzialne za uzłośliwienie się procesu nowotworowego są sprzężone z czarnym umaszczeniem (3).

Rak płaskonabłonkowy palca cechuje się znacznym obrzękiem okolicy, uszkodzeniem pazura lub jego wypadnięciem oraz owrzodzeniem tkanek nad rozrostem nowotworowym. Zmiany mogą obejmować jeden palec lub rzadziej kilka. Często dochodzi do wtórnych powikłań bakteryjnych, co nierzadko spowodowane jest wylizywaniem zmiany przez zwierzę (5, 14). Kulawizna nie jest objawem patognomonicznym. Właściciele często zgłaszają się do przychodni nie z uwagi na zaburzenia ruchu zwierzęcia, a ze względu na występowanie dużej struktury na kończynie psa (7).

W postępowaniu leczniczym można stosować amputację zajętego członu, częściową amputację stopy lub dłoni albo amputację kończyny (6). Zabieg chirurgiczny może być połączony z radioterapią, szczególnie przy nowotworach nieprzerzutujących (7). Celem tego artykułu jest przybliżenie postępowania chirurgicznego przy raku płaskonabłonkowym palca u psa.