Osteochondroza (OC, martwica chrzęstno-kostna) jest powszechną chorobą stawów. Występuje u ludzi i wielu gatunków zwierząt, najczęściej u świń, koni i psów. Jest zdefiniowana jako ogniskowe zaburzenie kostnienia śródchrzęstnego. W trakcie tego procesu chrząstka wzrostowa w nasadach jest stopniowo przekształcana w kość poprzez mineralizację macierzy, śmierć chondrocytów, rozwój unaczynienia i kostnienie (1, 2).

Osteochondroza uważana jest za wieloczynnikową chorobę, bez głównego czynnika etiologicznego. Miejsca występowania osteochondrozy to najczęściej głowa kości ramiennej, bloczek kłykcia kości ramiennej, kłykieć boczny i przyśrodkowy kości udowej, przyśrodkowy i boczny grzebień kości skokowej (3). Głównym problemem jest trudność z powiązaniem objawów osteochondrozy z początkowym zaburzeniem kostnienia śródchrzęstnego. Dzieje się tak, ponieważ objawy kliniczne występują głównie wtedy, gdy choroba przybiera postać oddzielającej martwicy chrzęstno-kostnej (OCD, osteochondrosis dissecans). Wolne fragmenty chrząstki stawowej lub chrzęstno-kostne stanowią przewlekły przejaw procesu chorobowego, podczas gdy wczesne zmiany są ukrywane przez procesy naprawcze (2, 4).

Metoda klasyfikacji kompleksu chrząstki stawowo-nasadowej opiera się na stadium choroby (5). System ten wykorzystuje następujące terminy:

• osteochondrosis latens – postać wczesna, mikroskopowa, w której dochodzi do martwicy kanałów chrząstki i otaczającej tkanki chrzęstnej
• osteochondrosis manifesta – opisuje zmiany subkliniczne, które są widoczne makroskopowo i radiologicznie
• osteochondrosis dissecans – stadium choroby, w którym obecne są luźne lub przytwierdzone płaty chrząstki, zazwyczaj powodujące objawy kliniczne.

Dane literaturowe sugerują, że choroba ta występuje u około 3,7% wszystkich psów, u których zdiagnozowano problem ortopedyczny (6). W większości przypadków częściej chorują samce niż samice, przy czym wyjątkiem jest osteochondritis dissecans kości skokowej (8, 9, 10). Badania genetyczne wykazały silne predyspozycje rasowe, w szczególności u psów ras dużych i olbrzymich (11). Opisano tylko kilka przypadków tej choroby u kotów (12).

Etiologia i patogeneza

Osteochondroza jest chorobą wieloczynnikową. Do najważniejszych czynników należą: skłonności dziedziczne, szybki wzrost, zła dieta i urazy (4). Różne formy choroby mają różną etiologię genetyczną, ale mogą mieć wspólny czynnik środowiskowy. Predys...

Postawiono hipotezę, że przekarmienie wysokoenergetyczną karmą stymuluje różnicowanie i proliferację chondrocytów (16). Ponadto zwiększone tempo wzrostu spowodowane nadmiernym odżywianiem predysponuje do osteochondrozy poprzez zwiększenie masy mię...