Świadomość zagrożenia zdrowia kotów inwazjami nicieni płucnych rozpowszechniła się w środowisku weterynaryjnym w ciągu ostatniej dekady dzięki szeregowi publikacji wskazujących na istotne znaczenie kliniczne tych pasożytów. Autorzy alarmują o rosnącej liczbie ciężkich i śmiertelnych przypadków robaczego zapalenia płuc u kociąt i młodych kotów. Objawy ze strony układu oddechowego u kotów wywołane przez nicienie płucne mogą nie być kojarzone z chorobą inwazyjną. Niełatwo też ustalić rozpoznanie, szczególnie że właściwa diagnostyka w kierunku najczęściej stwierdzanej elurostrongylozy, tj. wykrycie larw w kale metodą Baermanna, nie jest powszechnie stosowana.

Koty zostały udomowione przed około dziewięcioma tysiącami lat, docenione jako zwierzęta łowne. To właśnie ta aktywność ma niezwykle istotne znaczenie w epidemiologii inwazji pasożytniczych. Drobne ssaki (gryzonie) i ptaki – częsta zdobycz kotów, mogą pełnić rolę żywicieli paratenicznych (rezerwowych) Aelurostrongylus abstrusus (ryc. 1) i Troglostrongylus brevior. Do takich żywicieli zalicza się także drobne płazy i gady. Żywicielami pośrednimi wymienionych nicieni płucnych są ślimaki skorupowe i nagie (pomrowy), ale ich spożycie przez koty należy uznać za sporadyczną drogę inwazji. Zarażenia Capillaria aerophila – nicieniem płucnym o szerokim zakresie żywicieli (dzikie drapieżniki, psowate i kotowate), notowane są u kotów coraz częściej. Do inwazji dochodzi po spożyciu inwazyjnych jaj rozwijających się w środowisku zewnętrznym, pochodzących z kału zarażonych zwierząt, głównie lisów.

Zagrożenie nicieniami płucnymi u kotów występuje ogniskowo. Badania w krajach europejskich wykazują, że ma ono charakter endemiczny, regionalnie stabilny. Zdefiniowanie takich obszarów jest możliwe jedynie w oparciu o dane dotyczące stwierdzanych przypadków inwazji. Koty zdziczałe i bezpańskie stanowią istotny rezerwuar nicieni płucnych dla kotów domowych. Badania prewalencji A. abstrusus na terenie południowej Europy wykazały zarażenie u 17,3-18,5% kotów bezpańskich w Portugalii i we Włoszech oraz u 50% w Albanii (1). Ryzyko inwazji dla kotów swobodnie wychodzących i polujących może więc być wysokie.

Badania w 12 krajach europejskich przeprowadzone w latach 2015-2016, którymi objęto 1990 kotów domowych, wychodzących, w dobrej kondycji zdrowotnej, wykazały inwazje pasożytów płucnych u 10,6% zwierząt. U kotów zarażonych płucniakami dominował A. ...

Badania wykazały występowanie wyższego ryzyka zarażenia w przypadku kotów młodych, do drugiego roku życia. Pośród zwierząt, u których stwierdzono nicienie płucne, odsetek zarażenia kociąt do 6. miesiąca życia, kotów 6-12-miesięcznych oraz 12-24-mi...