Mięsaki poiniekcyjne u kotów (ang. FISS – Feline Injection-Site Sarcoma) to nowotwory rozwijające się na skutek podrażnienia tkanki łącznej podskórnej u kotów, najczęściej po iniekcji. Charakterystyczne cechy widoczne w badaniu mikroskopowym tego guza to duże obszary martwicy, obecność nacieku zapalnego zdominowanego przez makrofagi oraz wysoki indeks mitotyczny. Są to nowotwory wysoce złośliwe, których wczesne rozpoznanie oraz odpowiednie leczenie chirurgiczne mogą wydłużyć życie pacjenta o kilka miesięcy. Wciąż trwają prace nad stworzeniem odpowiedniej klasyfikacji tego rodzaju guzów, która umożliwiłaby ocenę rokowania dla pacjenta zależnie od stopnia zaawansowania choroby.

Wstęp

Mięsaki to zróżnicowana grupa nowotworów złośliwych pochodzenia mezenchymalnego. W zależności od budowy histologicznej i tkanki macierzystej można wyróżnić różne ich typy. Obecnie mięsaki dzieli się na mięsaki tkanek miękkich (ang. soft tissue sarcoma, STS) oraz mięsaki wywodzące się z tkanki kostnej. Dodatkowo mięsaki tkanek miękkich można dalej podzielić na włókniakomięsaki, śluzakomięsaki, naczyniakomięsaki, tłuszczakomięsaki, mięsaki mięśni gładkich oraz poprzecznie prążkowanych (1).

W przypadku kotów powstał jeszcze jeden podział, który uwzględnia patogenezę nowotworu. Dzieli on mięsaki na te związane z miejscem iniekcji i niezależne od miejsca iniekcji.

Mięsaki poiniekcyjne w porównaniu z innymi rodzajami charakteryzują się naciekowym charakterem wzrostu, komórkami nacieku zapalnego z dominacją makrofagów, które mogą zawierać pęcherzyki sfagocytowanej substancji obcej, oraz możliwą obecnością komórek olbrzymich. Często też w obrazie histologicznym widoczne są rozległe obszary martwicy w centrum guza.

Najczęściej stwierdzanym typem histologicznym mięsaka poiniekcyjnego jest włókniakomięsak. Rzadziej obser­wuje się tłuszczakomięsaki, kostniakomięsaki, chrzęstniakomięsaki, mięśniakomięsaki (zarówno wywodzące się z mięśni poprzecznie prążkowanych, jak i te z mięśni gładkich), śluzakomięsaki, mięsaki pochewek nerwowych oraz mięsaki histiocytarne.

Przyczyny powstawania

Patogeneza mięsaka poiniekcyjnego nie jest w pełni poznana (2). Początkowo uważano, że pojawia się on po podaniu szczepionek, w szczególności tych z adiuwantem glinowym (3) (stąd też dawna nazwa – mięsak poszczepienny). Obecnie uznaje się, że stanem predysponującym do powstania owego guza jest przewlekły stan zapalny wywołany różnymi czynnikami etiologicznymi, takimi jak:

• iniekcja długodziałających leków
• szczepienia (głównie zawierające adiuwant)
• głębokie szwy niewchłanialne
• obecność czipa
• porty do podawania płynów podskórnie
• zabieg chirurgiczny (3).