20/09/2024
Choroby i dysfunkcje narządu ruchu są zaburzeniami o podłożu genetycznym bądź wynikającymi z nieprawidłowego użytkowania sportowego, urazów, nieprawidłowego żywienia albo związanymi z nadwagą zwierzęcia. Efektem tego jest ból, ograniczenie sprawności ruchowej, a w konsekwencji znaczące obniżenie jakości życia. Choroby ortopedyczne obejmują zaburzenia wrodzone, rozwojowe, urazowe oraz degeneracyjne. Najczęściej występującą chorobą narządu ruchu u psów jest choroba zwyrodnieniowa stawów. Jest to przewlekły, wieloetiologiczny zespół zaburzeń, w którym na skutek działania czynników biologicznych i mechanicznych dochodzi do zachwiania równowagi między procesem niszczenia i regeneracji chrząstki stawowej oraz podchrzęstnej warstwy kości.
Charakterystyczny dla tej choroby jest występujący wtórnie proces zapalny błony maziowej stawu, dlatego jest ona powszechnie zwana osteoartrozą (ang. osteoarthritis – OA). W jej przebiegu dochodzi stopniowo do pogrubienia oraz utraty elastyczności więzadeł i torebki stawowej, czego wynikiem jest ograniczenie ruchomości stawu i postępujące zaniki mięśniowe. Procesowi zwyrodnieniowemu towarzyszą stopniowo narastające bóle wysiłkowe oraz sztywność chodu po okresie spoczynku. W obrazie radiologicznym stawów obserwuje się początkowo nieznaczne zwężenie szpary stawowej i sklerotyzację podchrzęstnej warstwy kości. Z upływem czasu na brzegach powierzchni stawowej pojawiają się osteofity oraz następuje zniekształcenie obrysu nasady kości. W badaniu cytologicznym płynu stawowego charakterystyczna jest zwiększona liczba komórek jednojądrzastych (powyżej 3000/µl) z wysokim odsetkiem synowiocytów. W zaawansowanych przypadkach obserwuje się liczne erytrocyty oraz erytrofagi, świadczące o silnym uszkodzeniu błony maziowej.
W przypadku ciężkich kulawizn metodą leczenia z wyboru jest zabieg chirurgiczny. W lżejszych przypadkach stosowana jest farmakoterapia zachowawcza przy użyciu niesteroidowych lub steroidowych leków przeciwzapalnych. Powrót do pełnej sprawności jest utrudniony ze względu na powstawanie naprawczej, niepełnowartościowej tkanki bliznowatej i niedostateczny stopień regeneracji tkanek. Podejmowane są także próby suplementacji środków chondroprotektywnych i preparatów regeneracyjnych. W związku z tym, że terapia z użyciem leków przeciwzapalnych ogranicza jedynie objawy towarzyszące procesowi zwyrodnieniowemu, podjęto próbę suplementacji preparatu OleoVet Stawy firmy Oleofarm, którego innowacyjny skład wydaje się optymalny w walce z degradacyjnymi procesami zachodzącymi w zwyrodniałym stawie.
W ramach badania klinicznego preparatu zostały wyłonione dwie grupy psów będących pacjentami przychodni NICPOŃVET. Grupę 1 stanowiło 10 psów w wieku od 8 do 14 lat, ze zmianami zwyrodnieniowymi aparatu ruchu, które w badaniu klinicznym wykazywały dyskomfort i bolesność w trakcie badania ortopedycznego.
W ramach badania ortopedycznego przeprowadzony został wywiad dotyczący stanu zdrowia pacjenta. Przeprowadzono badanie w ruchu i w spoczynku oraz wykonano próby zgięcia, prostowania i rotacji wszystkich stawów kończyn piersiowych i miednicznych, a wyniki zapisywano w specjalnie przygotowanym protokole. Po pozytywnej kwalifikacji właściciel był proszony o wypełnienie stworzonej w tym celu ankiety, która zawierała 15 pytań dotyczących obserwacji związanych z codziennym zachowaniem i poruszaniem się psa. Następnie procedura została powtórzona po 30, 60 i 90 dniach. W trakcie badania zwierzęta otrzymywały badany preparat w dawce zalecanej przez producenta.
Grupa 2 obejmowała 20 psów w wieku od 8 do 14 lat ze zmianami zwyrodnieniowymi wymagającymi leczenia przeciwbólowego (lekiem z wyboru był preparat Librella). Po wstępnej kwalifikacji na podstawie badania ortopedycznego wszystkim 20 psom podano wyżej wymieniony preparat. Następnie grupa ta została podzielona na dwie podgrupy. U 10 psów zastosowano tylko preparat Librella, a u 10 psów Librella plus badany preparat. Badanie kontrolne wykonywano po 30, 60 i 90 dniach, analogicznie jak w grupie pierwszej. W grupie tej istotne wydawało się pytanie, czy i jak równoczesne podawanie badanego suplementu wpływa na częstość (długość działania) stosowania preparatu Librella.
Zastosowany preparat OleoVet Stawy był lekiem z wyboru. Właściciele zwierząt zostali poinformowani o jego składzie:
Jednym z powszechnie stosowanych ziół w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest Boswellia serrata, zwana inaczej kadzidłem indyjskim. Głównymi składnikami wykazującymi działanie farmakologiczne są kwasy bosweliowe, które działają przeciwzapalnie poprzez hamowanie syntezy leukotrienów. Kwas acetylo-keto-beta-bosweliowy (AKBA) jest najbardziej aktywny pod względem wpływu na ból związany z chorobą zwyrodnieniową stawów. Wykazano, że AKBA hamuje 5-lipooksygenazę – czynnik jądrowy, wzmacniacz łańcucha lekkiego kappa aktywowanych komórek B (NF-KB), i metaloproteinazę macierzy 3 (MMP-3), co prowadzi do poprawy ruchomości stawów.
W badaniach klinicznych u psów ekstrakt z żywicy Boswellia podawano psom z chorobą zwyrodnieniową stawów i wykazano istotną statystycznie poprawę w zakresie takich parametrów jak okresowa kulawizna, miejscowy ból, sztywny chód, kulawizna podczas ruchu i kulawizna po długim odpoczynku.
Nutraceutyki zawierające chondroitynę i glukozaminę są powszechnie stosowane w leczeniu chorób zwyrodnieniowych stawów w praktyce weterynaryjnej i nazywane są „substancjami chondroprotekcyjnymi”. Chrząstka zbudowana jest z siarczanu chondroityny i glukozaminy, dlatego produkty zawierające te składniki są sposobem na dostarczenie materiału budulcowego do odbudowy chrząstki stawowej. Glukozamina oraz siarczan chondroityny stymulują syntezę proteoglikanów, a badania in vitro dowiodły, że siarczan chondroityny ma działanie przeciwzapalne oraz hamuje aktywność metaloproteinaz.
MSM to organiczny związek siarki, który występuje naturalnie w organizmie psów i wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, a także odgrywa ważną rolę w zwiększaniu skuteczności glukozaminy i chondroityny.
Kwas hialuronowy to cząsteczka występująca naturalnie w organizmie psów. Wiążąc się z wodą, amortyzuje stawy. Żelopodobna substancja występuje głównie w stawach psów i poprawia funkcjonowanie mazi stawowej. Kwas hialuronowy jest głównym składnikiem mazi stawowej, który nawilża stawy, zapewniając ich płynny poślizg.
Witamina C jest silnym antyoksydantem wspomagającym produkcję kolagenu niezbędnego do prawidłowej budowy tkanki łącznej, w tym chrząstek stawowych. Wspomaga również ochronę chrząstek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Na podstawie przeprowadzonych obserwacji w grupie pierwszej stwierdzono wyraźną poprawę stanu zdrowia pacjentów. Wszystkie psy z tej grupy już po okresie miesiąca wykazywały w znaczący sposób polepszenie stanu klinicznego. Właściciele podkreślali zwiększoną mobilność swoich podopiecznych. Psy chętniej spacerowały, wykazywały chęć do zabawy, a takie objawy jak sztywność chodu, kulawizny czy problemy ze wstawaniem uległy znaczącemu złagodzeniu. W badaniu ortopedycznym u 70% psów zaobserwowano zmniejszenie stopnia kulawizny z drugiego na pierwszy, a u 30% kulawizna uległa całkowitej redukcji. Zwiększył się zakres ruchomości w trakcie prób zgięciowych stawów, a reakcja obronna – cofanie kończyny – została prawie całkowicie wyeliminowana. Kontrole po 2 i 3 miesiącach wykazały dalszy regeneracyjny wpływ preparatu.