Wielu pacjentów kierowanych jest na konsultację gastroenterologiczną z powodu uporczywych objawów żołądkowych, takich jak na przykład wymioty albo nietypowe zachowania w trakcie lub po posiłku. Objawy te mogą wynikać z różnych problemów zdrowotnych, w tym zaburzeń przewodu pokarmowego. Artykuł opisuje wybrane typowe przewlekłe objawy obserwowane przez opiekunów oraz ich przyczyny i możliwości terapeutyczne.

Poranne wymioty

Jednym z najczęstszych przewlekłych objawów gastrycznych są poranne (nocne) wymioty śliną i żółcią (ryc. 1). W wielu przypadkach objawom towarzyszy niespokojny sen, nocne pobudki ze zmianą pozycji, odkasływaniem, piciem wody, zmianą miejsca spania, a także brakiem apetytu o poranku. U wielu pacjentów obserwujemy również objawy towarzyszące, takie jak mlaskanie, ślinienie, intensywne wylizywanie posłania, ścian, podłogi lub na przykład rąk właściciela.

Zespół wyżej wymienionych objawów nazywany jest zespołem wymiotów żółciowych (BVS, ang. Bileus Vomiting Syndrome). Uważa się, że przyczyną BVS jest refluks treści dwunastnicy do żołądka, powodujący drażnienie jego błony śluzowej. Do cofania się treści dochodzi prawdopodobnie na skutek zaburzenia motoryki żołądka. Jest ono wtórne do różnicy ciśnienia pomiędzy opróżnionym żołądkiem a dwunastnicą, gdzie wyższe ciśnienie w jelicie powoduje cofanie się zasadowej treści do części odźwiernikowej żołądka (1, 2). Rozpoznanie BVS może być tylko diagnozą z wykluczenia.

W diagnostyce różnicowej tego zespołu należy uwzględnić choroby pasożytnicze, w szczególności zarażenie Giardia. Trzeba również wziąć pod uwagę przewlekłą enteropatię, choroby nowotworowe przewodu pokarmowego, niedrożność jelit, przewlekłe zapalenie trzustki oraz atypową postać choroby Addisona.

W celu wykluczenia wyżej wymienionych chorób wskazane jest wykonanie badania parazytologicznego kału, przeglądowego badania krwi wraz z oznaczeniem aktywności lipazy DGGR, a także z uwzględnieniem parametrów nerkowych, wątrobowych i stężenia hormonów tarczycy, od której działania zależy również kinetyka przewodu pokarmowego. Wskazane jest też oznaczenie stężenia bazowego kortyzolu, a w przypadku uzyskania wyniku obniżonego lub w tzw. szarej strefie wykonanie dodatkowo testu stymulacji ACTH (3).