Czerniak rąbka rogówki (ang. limbal melanoma) to nowotwór występujący na granicy rogówki i twardówki. Może rozwijać się w każdej części spojówki, najczęściej w spojówce gałkowej, może wówczas przechodzić na rogówkę. Podobnie jak w przypadku innych zmian barwnikowych, wysycenie czerniaka barwnikiem jest bardzo różne. Bardzo rzadko spotyka się guzy bezbarwnikowe (amelotyczne).

U owczarków niemieckich, cocker spanieli, labradorów, golden retrieverów, sznaucerów i pudli stwierdzono zwiększoną zapadalność na czerniaka rąbka rogówki. Udowodniono przynajmniej częściowe dziedziczenie predyspozycji do tego typu zmian u golden retrieverów i labradorów. Te same badania udowodniły brak korelacji pomiędzy kolorem włosów a predyspozycją do występowania tego guza (12).

Opis przypadku

Na konsultacji okulistycznej pojawił się sześcioletni pies, samiec owczarka niemieckiego, bez historii leczenia okulistycznego. Właścicielkę zaniepokoiła zmiana wyglądu lewego oka. W badaniu stwierdzono zmianę rozrostową na rogówce w okolicy kąta przyśrodkowego. Centralnie na rogówce widoczna była łukowata linia nagromadzenia lipidów (arcus lipoides) i ciemna masa przechodząca z rogówki przez limbus na twardówkę (ryc. 1). Ciśnienie w gałce ocznej mieściło się w normie (22 mmHg) obustronnie. Nie stwierdzono zmian w komorze przedniej. Siatkówka pozostawała bez zmian. W badaniu USG uwidoczniono zniekształcenie gałki ocznej w okolicy kąta przyśrodkowego. Komora ciała szklistego była bez deformacji, w okolicy dna oczodołu i brodawki nerwu wzrokowego widoczne było jednak znaczne zwiększenie echogeniczności, przypominające zmiany zapalne. Soczewka była bez zmian, o wymiarach 0,96 × 0,84 cm. W okolicy przyśrodkowego kąta oka widoczna była tkanka niejednorodna na obszarze 0,95 × 1,07 cm, w okolicy przyśrodkowej zgrubienie tkankowe około 0,89 × 0,82 cm, możliwe nacieczenie o podejrzeniu charakteru rozrostowego, okalającego gałkę oczną. Zlecono dokładniejsze badania obrazowe – tomografię komputerową i RTG klatki piersiowej, oraz badanie krwi przed znieczuleniem ogólnym.

W tomografii komputerowej stwierdzono zmianę guzowatą o wysokiej densyjności okalającą ścianę gałki ocznej lewej, ulegającą wzmocnieniu pokontrastowemu. Zmiana o wymiarach 10,1 × 5,1 mm zlokalizowana była przy ścianie gałki ocznej od kąta przyśrodkowego komory przedniej. Masa nie naciekała na soczewkę ani na tylną komorę oka. Poza gałką oczną nie występowały zmiany na terenie oczodołu. W pozostałych okolicach głowy nie uwidoczniono innych zmian. Obraz węzłów chłonnych podżuchwowych oraz zagardłowych był w normie.