Okolica nadgarstkowa u psów ma złożoną anatomię, obejmującą duży staw (promieniowo-nadgarstkowy) z ważnymi więzadłami pobocznymi oraz dodatkowo niewielkim więzadłem skośnym przyśrodkowym, biegnącym od wyrostka rylcowatego przyśrodkowego do ogonowej powierzchni kości pośrednio-promieniowej. Stawy międzynadgarstkowe i nadgarstkowo-śródręczne są powiązane krótkimi sztywnymi więzadłami umożliwiającymi ruch jedynie w minimalnym zakresie. W poprzek stawów przebiegają ważne mięśnie – po stronie grzbietowej prostowniki palców, a po stronie dłoniowej zginacze. Szczególną rolę odgrywa mięsień odwodziciel długi palca pierwszego. Jego przyczep końcowy, który wspomaga stabilność od strony przyśrodkowej, przebiega pod więzadłem pobocznym przyśrodkowym (ryc. 1) (3, 5).

Z punktu widzenia biomechaniki uraz lub konieczność leczenia chirurgicznego obwodowych okolic ciała psa wiążą się z większymi problemami w porównaniu z okolicami znajdującymi się bliżej. Dzieje się tak z dwóch powodów. Pierwszym są słabo rozwinięte mięśnie podporowe (7). Z tego względu warunki anatomiczne w danej okolicy nie zapewniają stabilizacji, jak to ma miejsce na przykład w przypadku złamań miednicy, i konieczne jest stosowanie dodatkowej stabilizacji. Po drugie cienka i słabo unaczyniona tkanka łączna nie jest w stanie dostarczyć odpowiednich ilości składników odżywczych gojącym się strukturom anatomicznym. Dlatego poważne urazy kości i więzadeł nadgarstka (a także stępu) są z reguły wskazaniem do zabiegu chirurgicznego. Dodatkowo, jeżeli powstała niestabilność nie zostanie odpowiednio zaopatrzona, w celu kompensacji dojdzie do rozwoju procesów zwyrodnieniowych w stawach.

W artykule przedstawiono wybrane przypadki choroby zwyrodnieniowej okolicy nadgarstkowej u psów z omówieniem patogenezy i możliwości leczenia oraz zaprezentowaniem własnych rozwiązań.

Opisy przypadków

Przypadek 1. Zadawniona niestabilność ze zmianami zwyrodnieniowymi

U Nelli, 5-letniej suki rasy charcik włoski o masie 4 kg, doszło do zerwania krótkiego więzadła pobocznego przyśrodkowego skośnego. Podczas konsultacji na ostrym dyżurze nie rozpoznano prawidłowo uszkodzenia i zalecono środki przeciwbólowe oraz bandażowanie kończyny przez sześć tygodni. Ponieważ zwierzę nadal kulało, przyjęliśmy je w naszej klinice i przeprowadziliśmy zabieg zastąpienia więzadła szwem z polidioksanonu (rozmiar USP 1). Staw nie był jednak wystarczająco stabilny, głównie dlatego, że pies był bardzo ruchliwy, co doprowadziło do zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych w stawie promieniowo-nadgarstkowym (ryc. 2), objawiających się ciągłą kulawizną – pies starał się nie dotykać kończyną podłoża.