Parazytologia
Dirofilarioza i angiostrongyloza – niebezpieczne choroby pasożytnicze płuc występujące u psów
dr n. biol. Anna Borecka
Wynikiem inwazji pasożytów Dirofilaria immitis i Angiostrongylus vasorum u psów są m.in. objawy płucne. Obserwowane w ostatnich latach zmiany klimatu mogą zwiększyć zasięg występowania żywicieli pośrednich obu pasożytów i spowodować wzrost liczby przypadków dirofilariozy oraz angiostrongylozy. Prawidłowa i szybka diagnostyka różnicowa może przyspieszyć rozpoznanie choroby u psów i umożliwić podjęcie szybkiego leczenia.
Wstęp
W ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci choroby zwierząt domowych o podłożu pasożytniczym, w których przenosicielami są stawonogi i ślimaki, zmieniły swoje rozmieszczenie. Miał na to wpływ szereg czynników, m.in. redukcja siedlisk dzikich zwierząt, urbanizacja, zmiany klimatyczne, wzmożone przemieszczanie się zwierząt domowych podróżujących z właścicielami. Wszystkie te czynniki spowodowały zmianę występowania określonych stawonogów i ślimaków, a co za tym idzie pojawienie się chorób na obszarach wcześniej od nich wolnych (27).
Niniejszy artykuł dotyczy dwóch gatunków pasożytniczych nicieni – Dirofilaria immitis i Angiostrongylus vasorum, których obecność u psów wywołuje ciężkie objawy ze strony układu oddechowego. D. immitis jest pasożytem powszechnie występującym, którego najczęstszym żywicielem ostatecznym jest pies domowy, ale inwazje potwierdzono również u ponad 30 innych gatunków ssaków, m.in. dzikich psowatych, kotowatych domowych i dzikich, łasicowatych, niedźwiedziowatych, małp, gryzoni i parzystokopytnych. Nicień ten ma złożony cykl rozwojowy, w którym obecny jest żywiciel pośredni – komar, pełniący również rolę przenosiciela pasożyta. D. immitis może przenosić kilka gatunków komarów, głównie z rodzajów Culex, Aedes, Ochlerotatus i Anopheles, najważniejszymi naturalnymi wektorami są jednak Aedes vexans, A. albopictus i Culex pipiens (17).
Do tej pory D. immitis endemicznie występował na terenie południowej i wschodniej Europy. Ostatnio odnotowano jednak wzrost liczby przypadków w Europie Środkowej. Za kluczowy czynnik sprzyjający rozprzestrzenianiu się Dirofilaria spp. uważane jest globalne ocieplenie, ponieważ przyspiesza rozwój larw nicieni wewnątrz komarów (7).
A. vasorum był znany jako powszechny pasożyt lisów, wilków, a rzadziej psów w kilku krajach Europy, Afryki, Ameryki Północnej i Południowej. Tradycyjnie uważano, że pasożyt ten występuje endemicznie w odrębnych, izolowanych ogniskach w południowej Francji, Danii, Irlandii oraz w południowo-wschodniej Anglii i Walii (27). Dorosłe stadia A. vasorum bytują w układzie sercowo-oddechowym zarażonych zwierząt. Pasożyt ma złożony cykl życiowy, obejmujący różne gatunki ślimaków i pomrowy. Istotną rolę w rozprzestrzenianiu się pasożyta pełnią żywiciele parateniczni – żaby i inne płazy (3).