Niedokrwistości hemolityczne są grupą chorób, w których skrócony jest czas przeżycia krwinek czerwonych. Najczęściej występującą postacią tej niedokrwistości u psów i kotów jest niedokrwistość autoimmunohemolityczna (Immune Mediated Hemolytic Anemia, IMHA). Jest to poważna, zagrażająca życiu choroba, która najczęściej dotyka zwierzęta dorosłe, chociaż może rozwinąć się niezależnie od wieku. Ze względu na przyczynę wyróżnia się postać pierwotną i wtórną tej choroby. Opisywany przypadek IMHA u suki rasy cocker spaniel można wiązać z czynnikami predysponującymi do obu postaci. Mimo ciągle poszerzającej się wiedzy na temat IMHA, w tym metod leczenia, nadal jest to choroba o wysokiej śmiertelności (ponad 50%).

Wstęp

Niedokrwistość autoimmunohemolityczna u psów przybiera często postać pierwotną, zwaną też idiopatyczną, w której nie można wykryć przyczyny choroby. Stwierdzono jednak, że występuje wrodzona predyspozycja do niej, zwłaszcza u cocker spanieli, springer spanieli, pudli, bichon frise, owczarków staroangielskich czy flat coated retrieverów (14). W przypadku drugiej postaci – wtórnej, przyczyny można wiązać m.in. z podawanymi lekami, chorobami pierwotnie występującymi (na przykład babeszjozą) albo nowotworami (tab. I) (6, 9). U psów częściej stwierdzana jest postać pierwotna IMHA, u kotów natomiast postać wtórna (2).

IMHA powstaje w wyniku nadwrażliwości typu II jako reakcja przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom błon komórkowych krwinek czerwonych lub substancjom z nimi związanym. Mogą to też być antygeny powstające na erytrocytach po modyfikacji ich struktur powierzchniowych. Skutkiem może być aktywacja układu dopełniacza (i hemoliza wewnątrznaczyniowa) lub komórek fagocytarnych (na przykład makrofagi w śledzionie, wątrobie – hemoliza pozanaczyniowa) (1, 10).

Przypadek kliniczny

Suka rasy cocker spaniel w wieku czterech lat została przyprowadzona do lecznicy z objawami silnego osłabienia i braku apetytu. W trakcie wywiadu uzyskano informację o zdiagnozowaniu siedem dni wcześniej w innym zakładzie leczniczym babeszjozy na podstawie rozmazu krwi. Pies otrzymał wtedy imidokarb, doksycyklinę, metamizol, butafosfan, cyjanokobalaminę oraz płynoterapię przez dwa pierwsze dni leczenia. Po lekkiej poprawie po podanych lekach stan kliniczny psa ponownie zaczął się pogarszać. Złe samopoczucie psa skłoniło właścicieli do dalszej diagnostyki w naszej klinice. W trakcie przeprowadzonego w pierwszym dniu badania klinicznego stwierdzono m.in: