Nietrzymanie moczu (incontinens) to mimowolne, niezależne od świadomej decyzji oddawanie moczu (mikcja) prowadzące do częściowego lub całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego. Nietrzymanie moczu może być spowodowane zarówno przez nieprawidłowości wrodzone, jak i zaburzenia nabyte. Wykrycie przyczyn nietrzymania moczu niekiedy nie jest łatwe, a leczenie tej przypadłości często musi trwać do końca życia zwierzęcia.

Strukturami odpowiedzialnymi za akt mikcji są: mięsień wypieracz moczu (budujący trzon i szyjkę pęcherza moczowego), połączenie moczowodowo-pęcherzowe (umiejscowione na połączeniu trzonu i szyjki pęcherza), mięsień zwieracz wewnętrzny cewki moczowej (zbudowany z włókien mięśniowych gładkich i zlokalizowany na granicy cewki moczowej i pęcherza) oraz mięsień zwieracz zewnętrzny cewki moczowej (zbudowany z włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych i okalający cewkę moczową w odcinku dalszym, za zwieraczem wewnętrznym) (1, 2). Nietrzymanie moczu może występować pod wieloma postaciami. Międzynarodowe Towarzystwo Kontynencji (International Continence Society) wyróżnia:

• Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Występuje ono, gdy wzrostowi ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej podczas kaszlu, kichania lub pracy fizycznej towarzyszy mimowolne wyciekanie moczu. Inaczej mówiąc, jest to bezwiedne wypływanie niewielkich objętości moczu bez towarzyszącego uczucia parcia. Nie dochodzi do zwiększenia częstości mikcji podczas dnia, brak także potrzeby oddania moczu podczas spoczynku nocnego.
• Nietrzymanie moczu z parcia. Jest to mimowolne popuszczanie moczu, tzw. naglące, pod wpływem uczucia parcia na mocz. Może być spowodowane niestabilnością lub nadmierną pobudliwością wypieracza pęcherza moczowego. Najczęstszymi objawami są bezwiedna utrata moczu poprzedzona silnym parciem, a także nietrzymanie moczu w spoczynku.
• Mieszane nietrzymanie moczu. Rozpoznaje się je, gdy współistnieją objawy wysiłkowego nietrzymania moczu i naglącego nietrzymania moczu jednocześnie.
• Nietrzymanie moczu z przepełnienia. Jest diagnozowane szczególnie często u mężczyzn z powiększonym gruczołem krokowym. Charakteryzuje je stałe lub okresowe wyciekanie moczu z przepełnionego i rozciągniętego pęcherza. Spowodowane jest upośledzoną kurczliwością wypieracza, prowadzącą do nadmiernego wypełnienia pęcherza moczowego.