Zespół zaburzeń poznawczych (Cognitive Canine Dysfunction, CCD) u psów to poważny problem, ponieważ 28% psów w wieku od 11 do 12 lat i 68% psów w wieku od 15 do 16 lat wykazuje jeden lub więcej objawów tego zespołu (1). Istnieją badania mówiące, że nawet 85% psów z tym zespołem może niepotrzebnie cierpieć z powodu jego nierozpoznania (2). W ostatnich latach rośnie zainteresowanie zastosowaniem dietoterapii jako wsparcia w leczeniu tej choroby. Odpowiednia suplementacja diety może spowolnić rozwój objawów CCD, a także zwiększać skuteczność farmakoterapii oraz działań behawioralnych (3).

Patofizjologia zespołu zaburzeń poznawczych u psów

Zespół zaburzeń poznawczych u psów (CCD) to postępujący stan neurodegeneracyjny, który wykazuje wiele objawów behawioralnych i zmian patologicznych podobnych do tych obserwowanych w chorobie Alzheimera typu 2 u ludzi. Uważa się, że u podstaw tej choroby leżą odkładanie się w mózgu amyloidu beta (Aβ) i choroba naczyń mózgowych (4, 5). Według Deweya i wsp. jest to konsekwencja czterech patologicznych procesów, które wpływają na siebie wzajemnie:

1) upośledzona perfuzja mózgowa i zaburzenia działania mitochondriów

2) gromadzenie się toksycznych białek, głównie Aβ

3) uszkodzenie oksydacyjne mózgu

4) nieprawidłowe funkcjonowanie mikrogleju i astrocytów, co powoduje stan zapalny mózgowia.

W rezultacie u psów dotkniętych chorobą dochodzi do utraty neuronów serotoninergicznych, noradrenergicznych i cholinergicznych, zaniku mózgu i zmniejszonego tlenowego metabolizmu glukozy (4, 6).

Objawy kliniczne CCD u psów

Objawy kliniczne mogą obejmować szereg zaburzeń behawioralnych, ale także motorycznych – zataczanie się, przewracanie, drżenia kończyn oraz zaburzenia węchu i wzroku. Dla ułatwienia diagnostyki można posłużyć się opracowanym akronimem DISHAAL, gdzie:

• D – dezorientacja, problemy z rozpoznawaniem znanych miejsc i osób, wokalizacja, wpatrywanie się w jeden punkt.
• I – zmiany w interakcjach społecznych, unikanie kontaktu z ludźmi lub nadmierna chęć pieszczot, brak witania właściciela, drażliwość i agresja w kontaktach z innymi zwierzętami.
• S – sen, pobudzenie w nocy i zwiększona liczba przesypianych godzin w ciągu dnia. Ponadto u psów obserwujemy zaburzenia węchu i widzenia, zataczanie się i przewracanie, a także drżenia kończyn.
• H – utrata dotychczasowych nawyków, załatwianie potrzeb fizjologicznych w niewłaściwych miejscach.
• A – zmiany w aktywności, posmutnienie, zachowania kompulsywne, pobudzenie, chodzenie bez celu, niedbanie o higienę, zwiększony lub zmniejszony apetyt, niechęć do bawienia się zabawkami.
• A – niepokój, stany lękowe, wokalizacja, fobie słuchowe i wzrokowe.
• L – zaburzenia pamięci, problemy w uczeniu się nowych komend, zapominanie wyuczonych (7).