12 sierpnia 2025

Biomarkery zdrowia jelit i przewlekłych enteropatii zapalnych u zwierząt towarzyszących

W ostatnich latach rola jelit w utrzymaniu zdrowia zyskała duże znaczenie. Oprócz funkcji trawiennych, jelita uczestniczą w ochronie przed infekcjami, regulacji odporności i produkcji metabolitów oddziałujących na odległe narządy, w tym mózg. Dysfunkcja tego narządu została powiązana z licznymi chorobami u ludzi, takimi jak zapalne choroby jelit, choroby układu krążenia, zaburzenia autoimmunologiczne czy neurodegeneracyjne. U zwierząt obserwuje się podobne zaburzenia, w tym przewlekłe enteropatie zapalne, których etiologia pozostaje niejasna. Do potencjalnych czynników ryzyka zalicza się m.in. dietę i środowisko.

W terapii przewlekłych enteropatii zapalnych u zwierząt towarzyszących leczenie pierwszego rzutu opiera się na modyfikacji diety przy użyciu diet hipoalergicznych, zawierających białka hydrolizowane lub nowe źródła białka. Jednak nie wszystkie zwierzęta reagują na ten sposób leczenia, co doprowadziło do wyróżnienia postaci choroby reagujących na dietę oraz na leczenie immunosupresyjne. Proces diagnostyczny często jest wydłużony ze względu na konieczność obserwacji odpowiedzi na dietę, a w celu jego przyspieszenia stosuje się inwazyjne metody, takie jak endoskopia i biopsja. Identyfikacja markerów zdrowia przewodu pokarmowego mogłaby usprawnić diagnozowanie i dobór terapii. Zdrowie jelit definiuje się jako efektywne trawienie i wchłanianie składników odżywczych, stabilną mikrobiotę, nienaruszoną barierę śluzówkową oraz prawidłową odpowiedź immunologiczną i czynność jelitowego układu nerwowego. W związku z tym poszukiwanie markerów odzwierciedlających integralność bariery jelitowej, reakcje immunologiczne, funkcję przewodu pokarmowego i aktywność mikrobioty jest kluczowe dla poprawy diagnostyki oraz leczenia chorób jelit u zwierząt.

Przegląd literatury wskazuje, że przewlekłe enteropatie zapalne wiążą się z charakterystycznymi zmianami w biomarkerach ogólnoustrojowych i jelitowych. Obejmują one zaburzenia metabolizmu lipidów (nasyconych, jednonienasyconych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), modyfikacje profilu aminokwasów oraz podwyższenie markerów stanu zapalnego. Markery ogólnoustrojowe, uzyskiwane z krwi, osocza i błon erytrocytów, wskazują m.in. na obniżenie stężenia niezbędnych kwasów tłuszczowych i spadek aktywności enzymów, np. desaturazy u psów z przewlekłą enteropatią zapalną. Z kolei biomarkery kałowe często wykazują zwiększone wydalanie frakcji lipidowych i aminokwasów, co sugeruje upośledzone wchłanianie i lokalne uszkodzenie błony śluzowej.

Zrozumienie tych zmian metabolicznych stwarza perspektywy nowych strategii terapeutycznych, takich jak suplementacja błonnika, stosowanie probiotyków czy korekcja zaburzeń profilu aminokwasów, w celu poprawy funkcji bariery jelitowej i modulacji stanu zapalnego. Ze względu na wieloczynnikowy charakter choroby pojedynczy biomarker prawdopodobnie nie zapewni wystarczającej dokładności diagnostycznej. Zintegrowane panele obejmujące profile lipidowe, wzorce aminokwasowe i mediatory zapalne mogą umożliwić precyzyjniejsze różnicowanie typów przewlekłej enteropatii zapalnej oraz skuteczniejsze monitorowanie odpowiedzi na leczenie.

https://www.mdpi.com/2076-2615/15/13/1927

Liposomalna bupiwakaina w znieczuleniu zewnątrzoponowym ogonowym u koni. Brak analgezji i istotne...

Wpływ struktury tkanki podścieliskowej na obecność komórek tucznych w SCC u psów i kotów

Epidemiologia bakteryjnych zakażeń dróg moczowych u psów i kotów z lat 1991-2021